ИННОВАЦИОННЫЕ ТЕХНОЛОГИИ В ПРОФИЛАКТИКЕ КАРИЕСА: СОВРЕМЕННЫЕ ТЕНДЕНЦИИ И КРИТИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ ДОКАЗАТЕЛЬНОЙ БАЗЫ
Keywords:
Ключевые слова: профилактика кариеса, инновационные технологии, реминерализация, биомиметика, наноматериалы, кариес-маркеры, персонализированная стоматология, Kalit so’zlar: karies profilaktikasi, innovatsion texnologiyalar, reminalizatsiya, biomimetika, nanomateriallar, karies markerlari, shaxsiylashtirilgan stomatologiya., Keywords: caries prevention, innovative technologies, remineralization, biomimetics, nanomaterials, caries markers, personalized dentistry.Abstract
Проблема кариеса остается одной из наиболее значимых в глобальной стоматологии, несмотря на широкое внедрение профилактических программ. Целью данного исследования является анализ современных инновационных технологий, направленных на повышение эффективности профилактики кариесогенного процесса. В работе применены методы системного анализа и обобщения данных современных научных публикаций, а также сравнительная характеристика новых подходов. В результате проведенного исследования выявлены и охарактеризованы ключевые тенденции: смещение парадигмы от реминерализации к биомиметическому восстановлению эмали, персонализация профилактики на основе генетических и микробиомных маркеров, а также интеграция технологий цифрового мониторинга. Научная новизза заключается в комплексном рассмотрении перспективных направлений, сочетающих наноматериалы, биотехнологии и IT-решения. Делается вывод о том, что дальнейшее развитие связано с созданием мультидисциплинарных стратегий, адаптированных к региональным особенностям, в том числе и для Узбекистана.
Karies muammosi profilaktika dasturlari keng joriy etilganiga qaramasdan, global stomatologiyaning eng dolzarb muammolaridan biri boʻlib qolmoqda. Ushbu tadqiqotning maqsadi kariesogen jarayonning samaradorligini oshirishga qaratilgan zamonaviy innovatsion texnologiyalarni tahlii qilishdan iborat. Ishda zamonaviy ilmiy nashrlar maʼlumotlarini tizimli tahlii qilish va umumlashtirish usullari, shuningdek, yangi yondashuvlarni qiyosiy tavsiflash qoʻllanildi. Oʻtkazilgan tadqiqot natijasida asosiy tendensiyalar aniqlandi va tavsiflandi: emalni reminalizatsiyalashdan biomimetik tiklashga oʻtish, genetik va mikrobiom belgilar asosida profilaktikani shaxsiylashtirish, shuningdek raqamli monitoring texnologiyalarini integratsiyalash. Ilmiy yangilik istiqbolli yoʻnalishlarni kompleks koʻrib chiqishda boʻlib, ular nanomateriallar, biotexnologiyalar va IT yechimlarni birlashtiradi. Kelgusida rivojlanish Oʻzbekiston uchun ham mintaqaviy xususiyatlarga moslashtirilgan koʻp tarmoqli strategiyalarni yaratish bilan bogʻliq degan xulosaga kelindi.
The problem of dental caries remains one of the most significant in global dentistry, despite the widespread implementation of preventive programs. The purpose of this study is to analyze modern innovative technologies aimed at improving the effectiveness of the prevention of the cariogenic process. The work applies methods of systematic analysis and synthesis of data from modern scientific publications, as well as a comparative description of new approaches. As a result of the study, key trends were identified and characterized: a paradigm shift from remineralization to biomimetic enamel restoration, personalization of prevention based on genetic and microbiome markers, and the integration of digital monitoring technologies. The scientific novelty lies in the comprehensive consideration of promising areas combining nanomaterials, biotechnology, and IT solutions. It is concluded that further development is associated with the creation of multidisciplinary strategies adapted to regional characteristics, including for Uzbekistan.