KICHIK BIZNES SUBYEKTLARINI MOLIYALASHTIRISHDA KREDIT SKORING TIZIMINI JORIY ETISH VA MOLIYAVIY RESURSLARNI AJRATISH SAMARADORLIGINI OSHIRISH ORQALI TADBIRKORLIK SUBYEKTLARIGA QULAYLIK YARATISH

Authors

  • Soatov Abbos Baxromovich Author

Keywords:

Kalit so‘zlar: Kichik biznes subyektlari, moliyalashtirish samaradorligi, kredit skoring tizimi, bank xizmatlari, raqamli baholash, sun’iy intellekt, fintech, xalqaro tajriba, kredit reytingi, O‘zbekiston bank tizimi., Keywords: Small business entities, financing efficiency, credit scoring system, banking services, digital assessment, artificial intelligence, fintech, international experience, credit rating, Uzbekistan banking system., Ключевые слова: Субъекты малого бизнеса, эффективность финансирования, система скоринга, банковские услуги, цифровая оценка, искусственный интеллект, финтех, международный опыт, кредитный рейтинг, банковская система Ўзбекистана.

Abstract

Annotatsiya : Mazkur maqolada O‘zbekiston Respublikasida kichik biznes va tadbirkorlik subyektlariga ajratilayotgan bank kreditlarini baholash va moliyalashtirishda skoring tizimidan foydalanishning zaruriyati, afzalliklari va amaliy joriy etish mexanizmlari tahlil qilingan. Amaldagi kredit baholash tizimining kamchiliklari, subyektiv qarorlar, noto‘g‘ri resurs taqsimoti va bank-tadbirkor o‘rtasidagi axborot nomutanosibligi masalalari ochib berilgan. Maqolada xalqaro tajribalar (AQSH, Yevropa Ittifoqi, Janubiy Koreya) asosida kichik biznes uchun mo‘ljallangan kredit skoring modellarining afzalliklari tahlil qilinib, O‘zbekiston sharoitiga mos innovatsion yechimlar – raqamli baholash, sun’iy intellekt (AI), fintech platformalari orqali avtomatlashtirilgan kredit reyting tizimlarini ishlab chiqish taklif etiladi. Skoring tizimi asosida moliyalashtirish mexanizmini joriy etish natijasida bank xizmatlarining ochiqligi, tezkorligi va samaradorligi ortishi, kichik biznesning moliyaviy inklyuziyasi kengayishi ilmiy asosda asoslab berilgan.

Annotation:This article explores the necessity and practical mechanisms of implementing credit scoring systems in the financing process for small business and entrepreneurial entities in Uzbekistan. It analyzes shortcomings in the current credit assessment framework, such as subjectivity in decisions, inefficient resource allocation, and information asymmetry between banks and businesses. Drawing on international experiences (USA, EU, South Korea), the article evaluates the effectiveness of credit scoring models tailored for SMEs and proposes AI-driven, automated rating systems through fintech platforms for the Uzbek context. The adoption of a scoring-based financing system is shown to enhance transparency, efficiency, and financial inclusion of small businesses.

Аннотация: В данной статье рассматриваются необходимость и практические механизмы внедрения системы кредитного скоринга в процессе финансирования субъектов малого бизнеса и предпринимательства в Ўзбекистане. Проанализированы недостатки существующей системы оценки кредитоспособности, включая субъективизм в принятии решений, неэффективное распределение ресурсов и информационное неравенство между банками и предпринимателями. На основе международного опыта (США, ЕС, Южная Корея) обоснованы преимущества скоринговых моделей, ориентированных на малый бизнес. Предлагается внедрение инновационных решений, включая автоматизированные системы рейтинга с использованием ИИ и финтех-платформ, адаптированных к условиям Узбекистана. Внедрение скоринговой модели приведет к повышению прозрачности, эффективности и финансовой инклюзии малого бизнеса.

Published

2025-11-05