MUMTOZ ADABIYOTDA TALMEH SAN’ATI
Keywords:
Talmeh, mumtoz adabiyot, badiiy san’at, Navoiy, tarixiy kontekst, diniy obrazlar., Talmeh, classical literature, rhetorical art, Navoi, allusion, historical and religious references., Тальме, классическая литература, риторическое искусство, Навои, аллюзии, религиозные и исторические образы.Abstract
Mazkur maqolada mumtoz adabiyotda keng qo‘llanilgan talmeh san’atining nazariy asoslari, shakllanish jarayoni va adabiy-estetik funksiyasi yoritilgan. Xususan, Navoiy, Jomiy, Bedil kabi mumtoz ijodkorlar asarlarida talmeh san’ati misollar bilan tahlil etilib, ushbu uslubning o‘quvchi tafakkuriga qanday ta’sir ko‘rsatishi ochib beriladi. Maqolada talmeh san’atining arab, fors va o‘zbek adabiyotidagi evolyutsiyasi, diniy-mifologik, tarixiy va falsafiy asoslari haqida ham batafsil to‘xtalinadi.
Abstract:This article explores the art of talmeh as an important rhetorical device in classical literature. It presents theoretical foundations and historical development of talmeh in Arabic, Persian, and Uzbek classical poetry. Special attention is given to works of classical authors like Alisher Navoi, Jami, Bedil, and Mashrab. The article highlights the artistic and cognitive impact of talmeh on the reader and discusses its functions in conveying historical, religious, and philosophical allusions.
В данной статье рассматривается искусство тальме как важный риторический приём в классической литературе. Проанализированы его теоретические основы, развитие в арабской, персидской и узбекской классической поэзии. Особое внимание уделяется творчеству таких классиков, как Алишер Навои, Джами, Бедиль и Машраб. Выявлены функции тальме в передаче религиозных, исторических и философских аллюзий и его воздействие на восприятие читателя.