IJTIMOIY TARMOQLARDA STATISTIK MA’LUMOTLARDAN TO‘G‘RI FOYDALANISH
Keywords:
Kalit so‘zlar: Media savodxonligi, statistik ma’lumotlar, ijtimoiy tarmoqlar, matematik savodxonlik, manipulyatsiya, grafik va diagrammalar, foizlar, noto‘g‘ri tanlanma, tanqidiy fikrlash, ma’lumotlar ishonchliligi.Abstract
Annotatsiya
Ushbu maqolada ijtimoiy tarmoqlarda statistik ma’lumotlardan to‘g‘ri foydalanish masalasi mediya savodxonligi va matematik tafakkur nuqtayi nazaridan tahlil qilinadi. Raqamlar, foizlar, grafiklar va diagrammalar orqali berilgan axborotlarning jamoatchilik fikriga kuchli ta’sir ko‘rsatishi, shuningdek, ular yordamida noto‘g‘ri xulosa chiqarish yoki manipulyatsiya qilish holatlari ochib beriladi. Maqolada ijtimoiy tarmoqlarda keng uchraydigan statistik xatolar — noto‘g‘ri tanlanma, foizlar bilan aldash, diagramma masshtabini buzish va o‘rtacha qiymatlarni noto‘g‘ri talqin qilish kabi misollar asosida izohlanadi. Shuningdek, statistik ma’lumotlarni tahlil qilishda manba ishonchliligi, tanlanma sifati, grafiklarning tuzilishi va matematik mantiqni qo‘llash kabi mezonlarning ahamiyati yoritiladi. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, ijtimoiy tarmoqlarda tarqaladigan statistik axborotni to‘g‘ri anglash va baholashda matematik savodxonlik muhim o‘rin tutishi, u esa mediya savodxonligining ajralmas qismi ekanligi asoslab beriladi.
Annotation
This article examines the proper use of statistical information on social media from the perspectives of media literacy and mathematical reasoning. It highlights how numbers, percentages, graphs, and charts significantly influence public opinion and how they can be used to create misleading conclusions or manipulative messages. The article analyzes common statistical errors frequently encountered on social platforms—such as incorrect sampling, misleading percentages, distorted chart scales, and misinterpretation of averages. It also emphasizes the importance of evaluating data through reliable sources, accurately formed samples, correctly constructed graphs, and the application of mathematical logic. The findings show that understanding and critically assessing statistical information shared on social media requires strong mathematical literacy, which serves as an essential component of modern media literacy.
Аннотация
В данной статье рассматривается правильное использование статистической информации в социальных сетях с позиций медиаграмотности и математического мышления. Подчеркивается, что цифры, проценты, графики и диаграммы оказывают значительное влияние на формирование общественного мнения и нередко используются для создания ложных выводов или манипулятивных сообщений. В статье анализируются распространённые статистические ошибки, часто встречающиеся в социальных сетях, такие как некорректная выборка, вводящие в заблуждение проценты, искажение масштабов диаграмм и неправильная интерпретация средних значений. Особое внимание уделяется необходимости оценивать статистические данные с точки зрения надежности источника, качества выборки, корректности построения графиков и применения математической логики. Сделан вывод о том, что критическое понимание и анализ статистической информации в социальных сетях требуют развитой математической грамотности, которая является неотъемлемой частью современной медиаграмотности.