INGLIZ TILINI O‘RGATISHDA METAKOGNITIV STRATEGIYALARNING TA’SIRI

Abstract

Ushbu maqolada ingliz tilini o‘rgatishda metakognitiv strategiyalarning o‘quvchilar til kompetensiyasiga ko‘rsatadigan ta’siri ilmiy asosda tahlil qilinadi. Metakognitiv strategiyalar — bu o‘quvchining o‘z o‘qish jarayonini rejalashtirishi, kuzatishi, baholashi va nazorat qilishi kabi ongli faoliyatlarni qamrab oluvchi yondashuvlardir. Tadqiqot davomida metakognitiv ongning shakllanishi, dars jarayonida o‘quvchilar faoliyatini faollashtirish, mustaqil fikrlashni rivojlantirish, o‘qish strategiyalarini tanlash hamda o‘z-o‘zini nazorat qilishning samarali mexanizmlari yoritilgan. Ingliz tili darslarida qo‘llaniladigan rejalashtirish jurnali (planning journal), “Think–Plan–Do–Review” modeli, reflektiv yozuvlar, o‘z-o‘zini baholash varaqalari, o‘quv topshiriqlarini murakkablik darajasiga qarab tanlash kabi usullar o‘quvchilarning til ko‘nikmalarini mustahkamlaydi. Maqolada metakognitiv yondashuvning afzalliklari — motivatsiyani oshirish, mas’uliyatli o‘quv faoliyatini shakllantirish, mustaqil o‘rganish kulturasi, o‘quv strategiyalarini ongli qo‘llashga o‘rgatish jarayonlari alohida tahlil qilinadi. Tadqiqot natijalari ingliz tilini o‘rgatishda metakognitiv strategiyalarni tizimli va izchil qo‘llash til o‘zlashtirish samaradorligini keskin oshirishini ko‘rsatadi.