MAKTAB O‘QUVCHILARI TOMONIDAN SODIR ETILADIGAN HUQUQBUZARLIKLAR TUSHUNCHASI VA UNING HUQUQIY TASNIFI

Authors

  • Jurayev Jasur Maxsutovich Author

Keywords:

huquqbuzarlik, maktab yoshidagi o‘quvchilar, ijtimoiy-psixologik omillar, ta’lim muhiti, huquqiy javobgarlik, pedagogik ahamiyati, huquqiy tasnifi, yoshga xos xatti-harakatlar, oila ta’siri, huquqbuzarlikni oldini olish., правонарушение, школьники, социально-психологические факторы, образовательная среда, юридическая ответственность, педагогическое значение, юридическая классификaция, возрастные особенности поведения, влияние семьи, профилактика правонарушений, delinquency, school-aged students, social-psychological factors, educational environment, legal responsibility, pedagogical significance, legal classification, age-specific behaviors, family influence, delinquency prevention.

Abstract

Mazkur maqolada maktab yoshidagi o’quvchilarning huquqbuzarliklari — zamonaviy ta'lim muhitida, ijtimoiy va psixologik kontekstda jiddiy masala hisoblanadi. Ushbu maqolaning annotasiyaga bir nechta asosiy jihatlarni o’zida mujassamlashtiradi: tushunchaning huquqiy jihatdan aniqligi, maktab yoshidagi o’quvchi subekti sifatidagi xususiyatlari, huquqiy tasnif
(ya'ni turli shakllari), shuningdek pedagogik va ijtimoiy ahamiyati yoritildi. Maqolada shuningdek maktab yoshidagi o’quvchilar tomonidan sodir etiladigan huquqbuzarlik – bu huquqiy norma tomonidan taqiqlangan yoki majburiy harakatni ta'minlash majburiyatiga zid xatti-harakat yoki harakasizlik bo’lib, uni maktab yoshidagi shaxs amalga oshirgan va bunda yoshga xos ijtimoiy-psixologik sharoitlar rol o’ynagan. Ushbu holat huquqiy javobgarlikka tortilishi mumkin bo’lgan xatti-harakatni anglatishi, maktab yoshidagi o’quvchilarning huquqbuzarliklari yoshga bog'liq ijtimoiy-psixologik omillar bilan chambarchas bog'liqligi. Bu yosh davri psixologik jihatdan o’zgaruvchanlik, hamkasblarning ta'siri, maktab va oilaviy muhitning ta'siri bilan ajralib turishliklari hamda maktab o’quvchilari tomonidan sodir etiladigan huquqbuzarliklarni kamaytirish bo’yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan. 

В данной статье рассматриваются правонарушения школьников как актуальная проблема в современной образовательной среде в социальном и психологическом контексте. Аннотaция отражает несколько ключевых аспектов статьи: правовое определение понятия, особенности школьника как субъекта, юридическая классификaция (различные формы), а также педагогическое и социальное значение. В статье также отмечается, что правонарушение, совершаемое школьником, представляет собой действие или бездействие, запрещённое правовой нормой или противоречащее обязанностям, выполнение которых обязательно; при этом учитываются социально-психологические особенности возраста школьника. Данное явление подразумевает действия, за которые возможна юридическая ответственность, и тесно связано с возрастными социально-психологическими факторами. Период школьного возраста характеризуется психологической изменчивостью, влиянием сверстников, воздействием школьной и семейной среды. Также разработаны предложения и рекомендaции по снижению уровня правонарушений, совершаемых школьниками.

This article addresses juvenile delinquency among school-aged students, which remains a serious issue in the modern educational environment, within social and psychological contexts. The annotation highlights several key aspects of the article: the legal definition of the concept, characteristics of school-aged students as subjects, legal classification (i.e., various forms), as well as its pedagogical and social significance. The article also notes that delinquent behavior among school-aged students refers to actions or inactions prohibited by legal norms or contrary to the obligations imposed by them, carried out by a school-aged individual, with age-specific social and psychological conditions playing a significant role. Such behavior implies actions that may entail legal responsibility and is closely related to age-dependent social-psychological factors. This period of life is characterized by psychological variability, peer influence, and the impact of the school and family environment. The article further provides recommendations and proposals aimed at reducing delinquent behaviors among school students.

Author Biography

  • Jurayev Jasur Maxsutovich

    Jamoat xavfsizligi unversiteti

    magistiratura tinglovchisi

     

Published

2025-11-26