Uzoq vaqt bosilish sindromining endokrin bezlar faoliyatiga ta’siri
Keywords:
Kalit so‘zlar: uzoq vaqt bosilish sindromi, endokrin tizim, rabdomiyoliz, kortikosteroid yetishmovchiligi, qalqonsimon bez, elektrolit disbalansi.Abstract
Annotatsiya: Uzoq vaqt bosilish sindromi (UVBS) mushak nekrozi va rabdomiyoliz natijasida yuzaga kelib, reperfuziya bosqichida yallig‘lanish va metabolik disbalanslarni chaqiradi. Bu jarayon gipotalamus–gipofiz–buyrak usti bezi faoliyatida disfunktsiya, kortikosteroid yetishmovchiligi, qalqonsimon bez kasalliklari bilan bog‘liq bo‘lmagan sindrom hamda elektrolit-gormonal siljishlar bilan kechishi mumkin. Endokrin monitoring va erta korreksiya bemorlarni davolash samaradorligini oshiradi.
References
1. Usuda D. et al. Crush syndrome: a review for prehospital providers and emergency clinicians //Journal of Translational Medicine. – 2023. – Т. 21. – №. 1. – С. 584.
2. Li N. et al. Emerging medical therapies in crush syndrome–progress report from basic sciences and potential future avenues //Renal failure. – 2020. – Т. 42. – №. 1. – С. 656-666.
3. Marik P. E. Critical illness-related corticosteroid insufficiency //Chest. – 2009. – Т. 135. – №. 1. – С. 181-193.
4. Khan S. et al. Pathophysiology and management of crush syndrome: A narrative review //World Journal of Orthopedics. – 2025. – Т. 16. – №. 4. – С. 104489.