ZAMONAVIY KRIPTOGRAFIYANING MATEMATIK ASOSLARI VA AMALIY QO’LLANILISHI
Keywords:
KALIT SO’ZLAR: Kriptografiya, RSA algoritmi ,kvant kompyuterlar,sonlar nazariyasi, post-kvant kriptografiya.Abstract
ANNOTATSIYA: Internet xavfsizligi va ma’lumotlarni himoya qilish barcha foydalanuvchilar uchun kafolatlangan bo‘lishi kerak. Shu sababli, ma’lumotlarni tarmoqlarda tarqatishda xavfsizlik muhim masalalardan biridir. Bugungi kunda ma’lumotlar hech qachon kerakli darajada himoyalanmaydi. Kriptografiya esa tarmoq xavfsizligining eng samarali va ishonchli tarkibiy qismlaridan biridir. Kriptografiya – bu yuboruvchi va qabul qiluvchi o‘rtasida tushunarsiz shaklda uzatiladigan ma’lumotlarni ishonchli va xavfsiz tarzda almashinishni ta’minlovchi usuldir. Bundan tashqari, faqat ruxsat etilgan qabul qiluvchi yuboruvchi tomonidan shifrlangan ma’lumotni qayta tiklash (deshifrlash) huquqiga ega bo‘ladi. Kriptografiya tarmoqlarga xavfsizlikni ta’minlashda muhim rol o‘ynaydi. Ushbu maqolada biz turli algoritmlarning tasodifiy hajmdagi ma’lumot paketlarida shifrlash va deshifrlash vaqtini kuzatamiz. Avvalo, ushbu ishda kriptografiyaning asosiy tushunchalari – shifrlash va deshifrlash amallari kiritiladi. Keyin esa eng mashhur algoritmlar – RSA, El-Gamal va Elliptik Egri (ECC) o‘rtasidagi taqqoslash ko‘rib chiqiladi. [1].
References
1.A Survey on Cryptography: Comparative Study between RSA vs ECC Algorithms, and RSA vs El-Gamal Algorithms | IEEE Conference Publication | IEEE Xplore
2. Katz, J., & Lindell, Y. (2015). Introduction to Modern Cryptography. PDF.
3. Goldwasser, S. (2002). Mathematical foundations of modern cryptography: computational complexity perspective. arXiv:cs/0212055.
4. Galbraith, S. (2005). Algebraic curves and cryptography. Journal of Computational and Applied Mathematics. ScienceDirect.
5. Arxiv (2018). The Impact of Quantum Computing on Present Cryptography. arXiv:1804.00200.
6. A Comprehensive Evaluation of Cryptographic Algorithms: DES, 3DES, AES, RSA and Blowfish - ScienceDirect.
