QON BOSIMI REGULYATSIYASI: NEYROGUMORAL MEXANIZMLAR (BARORESEPTORLAR, RAAS, ADH)

Authors

  • Dilshodjon Xusniddin o’g’li Kamoliddinov Author
  • Nodirbek Ravshanbek o’g’li Tojmirzayev Author

Keywords:

Kalit so‘zlar: Qon bosimi regulyatsiyasi, baroreseptorlar, RAAS, ADH, renin, angiotensin II, aldosteron, vazopressin, simpatik tizim, parasimpatik tizim, qon hajmi, periferik qarshilik, gomeostaz.

Abstract

Annatatsiya

Qon bosimining neyrohumoral regulyatsiyasi amalga oshiriladibaroreseptorlar (asab tizimi), renin-angiotensin-aldosteron tizimi (RAAS, gormonal) va antidiuretik gormon (ADH, gormonal) Baroreseptorlar bosimning o'zgarishiga javob beradi va signallarni miyaga uzatadi, yurak chiqishi va qon tomir tonusiga ta'sir qiladi. Past bosimda faollashtirilgan RAAS qon hajmini oshiradi va qon tomirlarini toraytiradi, plazma osmolyarligi oshganda yoki qon hajmi kamayganda chiqariladigan ADH buyraklarda suvning reabsorbtsiyasini kuchaytiradi, aylanma qon hajmini oshiradi va shu bilan qon bosimini oshiradi

References

1. Guyton A.C., Hall J.E. Textbook of Medical Physiology. 14th Edition. Elsevier, 2021.

2. Boron W.F., Boulpaep E.L. Medical Physiology. 3rd Edition. Elsevier, 2017.

3. Ganong W.F. Review of Medical Physiology. 26th Edition. McGraw-Hill Education, 2019.

4. Williams B. et al. "Clinical management of hypertension." The Lancet, 2022; 399(10334): 1097–1110.

5. O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni Saqlash Vazirligi. Fiziologiya va Patofiziologiya asoslari. TTA, 2020.

6. European Society of Cardiology (ESC) Guidelines for the Management of Arterial Hypertension, 2023.

Published

2025-10-14

How to Cite

[1]
2025. QON BOSIMI REGULYATSIYASI: NEYROGUMORAL MEXANIZMLAR (BARORESEPTORLAR, RAAS, ADH). Ustozlar uchun. 81, 1 (Oct. 2025), 379–387.