BULUTLI TEXNALOGIYALAR VA SHAXSGA DOIR MA’LUMOTLAR HIMOYASI
Keywords:
axbarot texnalogiyalar, bulutli hisoblash , Cloud computing, Amazon web service, Google, AKT, Yunesko, Iaas, Paas, Saas, Shaxsga doir ma’lumotlar , axborot xavfsizligi , ma’lumotlar himoyasi, raqamli xavfsizlik, O’zbekiston respublikasi qonunchiligi.Abstract
Ushbu maqolada birinchi navbatda zamonaviy axborot texnalogiyalarining muhim yo’nalishlaridan biri bo’lgan bulutli texnalogiyalar afzalliklari, xavflari, xavfsizlikva ma’lumotlarni himoya qilish , (cloud computing) mohiyati, bulutli hisoblash turlari, Amazon web service, Googleni ishga tushishi Yunesko xaqida AKT bulutli xizmatlarning asosiy modellari – IaaS , PaaS , va SaaS tahlil qilindi hamda ushbu maqolaning ikkinchi qismini biz to’laqonli Shaxsga doir ma’lumotlar himoyasiga baxshida etamiz.Ya’ni shaxsga doir ma’lumotlar tushunchasi turlari shaxsga doir ma’lumotlarni qonunchilikda himoya qilish asoslari O’zbekistondagi shaxsga doir ma’lumotlarni himoyasi bo’yicha qonunchilik bazasi va uni amalga oshirishdagi chaqiriqlar va ma’lumotlarni sizib chiqish xavfi va raqamli xatarlarning o’sishi toliq aniq qilib tahlil qilindi.
References
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2025-yil 15-yanvardagi PQ–153son qarori – “Axborot xavfsizligini ta’minlash va kiberxavfsizlik tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”.
O‘zbekiston Respublikasining “Shaxsga doir ma’lumotlar to‘g‘risida”gi Qonuni (2019-yil 2-iyul, O‘RQ–547-son).
O‘zbekiston Respublikasining “Axborot xavfsizligi to‘g‘risida”gi Qonuni (2022-yil 15-iyul, O‘RQ–785-son).
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Kiberxavfsizlikni ta’minlash konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi Qarori (2020-yil 23-iyun, 402-son).
European Union (EU). General Data Protection Regulation (GDPR) –
Regulation (EU) 2016/679 of the European Parliament and of the Council of 27 April 2016 on the protection of natural persons with regard to the processing of personal data.
Personal Data Protection Act (PDPA) – Singapore, 2012.
California Consumer Privacy Act (CCPA) – State of California, USA, 2018.
Mell, P., & Grance, T. (2011). The NIST Definition of Cloud Computing.
National Institute of Standards and Technology, U.S. Department of Commerce.
Buyya, R., Vecchiola, C., & Selvi, S. T. (2013). Mastering Cloud Computing: Foundations and Applications Programming. Morgan Kaufmann
Publishers.
Armbrust, M. et al. (2010). A View of Cloud Computing. Communications of the ACM, Vol. 53, No. 4, pp. 50–58.
Marinos, A., & Briscoe, G. (2009). Community Cloud Computing. Cloud Computing Conference, Springer, pp. 472–484.
OECD (2013). The OECD Privacy Guidelines: Guidelines on the
Protection of Privacy and Transborder Flows of Personal Data. Organisation for Economic Co-operation and Development.
Microsoft Azure Documentation. (2024). Cloud Computing Service Models: IaaS, PaaS, and SaaS. Available online: https://azure.microsoft.com (https://azure.microsoft.com/)
Amazon Web Services (AWS). (2024). Overview of Amazon EC2 and Cloud Services. Available online: https://aws.amazon.com
Google Cloud Platform (GCP). (2024). Cloud Infrastructure and Data Protection Practices. Available online: https://cloud.google.com