CHO‘LPON – OZODLIK VA ADOLAT KUYCHISI

Abstract

Ma’rifatparvar, o‘zbek jadid adabiyotining yorqin vakili Abdulhamid Sulaymon o‘g‘li Cho‘lpon 1898-yilda Andijonning Qatorterak mahallasida savdogar oilasida dunyoga keldi. Cho‘lponning otasi Sulaymonqul Mulla Muhammad Yunus o‘g‘li o‘z davrining yetuk ziyolisi, ma’rifatparvar kishisi bo‘lgan.

Cho‘lpon avval eski maktabda, so‘ngra madrasalar va rus-tuzem maktabida tahsil oladi. Arab, fors va rus tillarini mukammal o‘zlashtiradi. Mutolaa yo‘li bilan turk, nemis va ingliz tillarini o‘rganadi. Sharq va G‘arb ijtimoiy-siyosiy qarashlaridan oziqlanadi. Firdavsiy, Sa’diy, Hofiz, Umar Xayyom, Alisher Navoiy ijodini mehr bilan o‘rganadi. Cho‘lpon dunyoqarashi va ijodining shakllanishiga XX asr boshlaridagi jadidchilik harakati katta ta’sir ko‘rsatgan. U o‘n yetti yoshidan jadid nashrlari bilan aloqa bog‘laydi, ularda avvaliga kichkina xabarlari, so‘ng nazmiy va nasriy mashqlari, publitsistik maqolalari bilan qatnasha boshlaydi. E’tiborlisi, u nafaqat Turkiston, balki Qrim, Tatariston, Boshqirdistonda chop etilgan gazeta-jurnallarda ham qatnashishga harakat qilgan.