SOLISHTIRMA QARSHILIGI KAM VA KO’P BO’LGAN ELEKTR MATERIALLARI
Keywords:
Kalit so’zlar: elektr o'tkazuvchanligi, izolyatsiya, yarimo'tkazgich, metall, grafit, gʻaroyib xususiyatlar, past o‘tkazuvchanlik, yuqori o‘tkazuvchanlik, mis, kumush, mis-alloy, alyuminiy, temir, kobalt, nikel.Abstract
Annotatsiya: elektr materiallarining qarshiligi (rezistivligi) turli bo‘lib, ularning elektr xususiyatlariga ko‘ra ikki katta guruhga ajraladi: qarshiligi kam bo‘lgan o‘tkazuvchilar va qarshiligi yuqori bo‘lgan izolyatorlar hamda yarimo‘tkazgichlar. Qarshilik materiali atom tuzilishi, elektron zichligi, bog‘lanish turi va haroratga sezgirlik kabi omillarga bog‘liq. Metallar (mis, kumush, alyuminiy, oltin) juda past qarshilikka ega bo‘lib, energiya uzatish va simlar uchun ideal; ularning konduktivligi erkin elektronlar bilan ta’minlanadi, lekin korroziya va harorat koeffitsienti muhim rol o‘ynaydi. Yarimo‘tkazgichlar qarshiligi modifikatsiya qilinadi—dopirovka orqali zaryad tashuvchilar soni nazorat qilinadi, bu elektronika va mikroelektronika uchun zarur.
References
1. Ziman J.M. Electrons and Phonons. Oxford University Press, 1960. — Elektron-fonon o‘zaro ta’siri va haroratga bog‘liq rezistivlik.
2. Mott N.F., Davis E.A. Electronic Processes in Non-Crystalline Materials. 2nd ed. Clarendon Press, 2012. — Amorflar va yuqori rezistivlikli materiallar xususiyatlari.
3. Poole C.P., Farach H.A., Creswick R.J. Superconductivity. Academic Press, 1995. — Supero‘tkazuvchilar va ularning qarshiligi haqida sharh.
