TASVIR VA IFODA VOSITALARINING BADIIY TARJIMADA BERILISHI (Umar Sayfiddin “Qizil olma qayerda?” hikoyasi misolida)
Keywords:
Kаlit sо‘zlаri: Umar Sayfiddin, badiiy tasvir vositalari, badiiy tarjima, o‘xshatish, istiora, kinoya, metafora.Abstract
Аnnоtаtsiyа. Mazkur maqola Umar Sayfiddinning “Qizil olma qayerda?” hikoyasidagi badiiy tasvir va ifoda vositalarining o'zbek tiliga qilingan tarjimasidagi o'rnini tahlil qilishga bag‘ishlangan. Maqolada badiiy tasvir va ifoda vositalarining turlari hamda ularning adabiy asardagi ahamiyati yoritilgan. Shuningdek, ular badiiy matnda butunlikni tashkil etishi, tasvirlanayotgan voqea-hodisalarni yanada boʻrttirib koʻrsatishda muhim vosita boʻlishi taʼkidlangan. Tadqiqot obyekti sifatida asarning asl nusxasi va oʻzbekcha tarjimasi qiyosiy tahlil qilingan. Tahlil davomida “oʻxshatish”, “jonlantirish” va “yopiq oʻxshatish” (istiora) kabi sanʼatlarning tarjimada qay darajada saqlangani aniqlangan. Maqola, tarjimada soʻzlarning emas, balki maʼno va badiiy taʼsirning ustuvor ekanligini koʻrsatgan. Bundan tashqari, “Qizil olma” iborasining hikoyada ramziy maʼno kasb etishi, turli shaxslar uchun turlicha talqin qilinishi koʻrsatib oʻtilgan. Tadqiqotning xulosasi, tarjimaning yuqori badiiy saviyada ekanligidan dalolat beradi va asl asar ruhini toʻlaqonli aks ettirganligini isbotlaydi.
References
1. Sаlоmоv G‘. Tаrjimа nаzаryаsi аsоslаri. – Tоshkent: О‘qituvchi, 1983.
2. Оchilоv E. Tаrjimаshunоslikning nаzаriy mаsаlаlаri (о‘quv qо‘llаnmа). – T.: 2014. 272 b
3. Hаmidоv X. О‘zbek-turk tаrjimаchiligining dоlzаrb muаmmоlаri. – Tоshkent:2019. – 128 b.
4. Hаmidоv X. О‘bekchаdаn turkchаgа nаsriy tаrjimа muаmmоlаri. –Tоshkent:TоshDSHI, 2014. – 148 b.
5. Turk adabiyotining sara asarlari. Umar Sayfiddin (hikoyalari). –T., 2012.
6. Ömer seyfittin dizisi 2. Üçüncü basım. İstanbul, aralık 2009.
7. М а м а ж о н о в З., Ш е р а л и е в а М. Адабиётшунослик луғати. − Тошкент: “Akademnashr”, 2010. 51−52-бетлар.
8. Ҳ о т а м о в Н., С а р и м с о қ о в Б. Адабиётшунослик терминларининг русча-ўзбекча изоҳли луғати. − Тошкент: “Ўқитувчи”, 1983.
