NANOO‘G‘ITLAR ISHLAB CHIQARISH VA UNI QISHLOQ XO‘JALIGIDA QO‘LLANILISHI
Keywords:
Kalit so‘zlar: nanoo‘g‘itlar, nanomateriallar, nanotexnologiya, nanozarrachalar.Abstract
Annotasiya. Hozirgi kunda dunyo aholisi tez su’ratlarda o‘sishi tufayli oziq-ovqatga bo‘lgan ehtiyoj doimiy ravishda ortib bormoqda. Qishloq xo’jaligida hosildorlikni oshirish uchun katta hajmda kimyoviy o‘g‘itlar qo‘llanilmoqda. Ammo, bu kimyoviy o‘g‘itlardan keng foydalanish turli xil ekologik va sog‘liq muammolariga olib keladi. Nanotexnologiya (NT) maqbul kimyoviy tarkibga ega bo’lgan o‘g‘itlarni ishlab chiqarishda sezilarli yaxshilanishlarni taklif qiladi, ozuqa moddalaridan foydalanish miqdorini oshiradi, atrof-muhitga ta’sirni kamaytiradi va o‘simliklarning mahsuldorligini oshiradi. Nanoo‘g‘itlar (NO‘) nanomateriallar (NM) bo‘lib, ular tegishli ommaviy mahsulotlardan sezilarli darajada farq qiladi. NO‘ texnologiyasi tushunchasi yuqori darajadagi innovatsion g‘oya bo‘lib, o‘g‘itlarni hosil qilish uchun fizik, kimyoviy va biologik usullardan foydalanadi. Bundan tashqari, nanoo‘g‘itlarni aniq qo‘llash va maqsadli yetkazib berish qishloq xo‘jaligiga yanada barqaror va aniq yondashuvni ta’minlaydi. Ushbu maqolaning maqsadi NO‘larning har xil turlari va ularni turli usullar bilan olish haqida umumiy ma‘lumot berishdir. Bundan tashqari, NO‘larning qo‘llanilishi va an‘anaviy kimyoviy vositalarga nisbatan afzalliklari ham berilgan. Shuningdek, NO‘ning qo‘llashning zamonaviy usullari va muammolari haqida ma’lumot beriladi. NO‘lar an‘anaviy o‘g‘itlarga qaraganda samaraliroq va aniqroqdir. O‘simliklarning ozuqalanish qiymati va turli xil noqulayliklarga chidamliligiga ijobiy ta’sir ko‘rsatishi tufayli NO‘lardan foydalanish kengayib bormoqda.
References
1. T. Bakker, E. Brauers, G. van der Elst, E. Wangari. Nanotechnology in agricultural production nanotechnology in agricultural production. A policy brief was commissioned by the UN policy analysis branch. Division for Sustainable Development (2023). Accessed on 10, fed, 2024
2. El-Henawy, I. El-Sheikh, A. Hassan, A. Madein, A. El-Sheikh, A. El-Yamany, A. Radwan, F. Mohamed, M. Khamees, M. Ramadan, M. Abdelhamid, H.Khaled, H. El-Faramawy, Y. Ayoub, S. Youssef, S.E.-D. Faizy. Response of cultivated broccoli and red cabbage crops to mineral, organic and nano-fertilizers. Environment Biodiversity and Soil Security, 2 (2018), pp. 1-25.
3. H. El-Ramady, A. El-Ghamry, A. Mosa, T. Alshaal. Nanofertilizers vs. Biofertilizers: new insights. Environment Biodiversity and Soil Security, 2 (1) (2018), pp. 40-50.
4. L.E. Smith, G. Siciliano.A comprehensive review of constraints to improved management of fertilizers in China and mitigation of diffuse water pollution from agriculture Agric. Ecosyst. Environ., 209 (2015), pp. 15-25.
5. Y. Kumar. Nanofertilizers for enhancing nutrient use efficiency, crop productivity and economic returns in winter season crops of Rajasthan Annals of Plant and Soil Research, 22 (4) (2020), pp. 324-335.
6. Wei-Qi Li, Ting Qing, Cheng-Cheng Li, Feng Li, Fei Ge, Jun-Jie Fei, J. Willie, G.M. Peijnenburg. Integration of subcellular partitioning and chemical forms to understand silver nanoparticles toxicity to lettuce (Lactuca sativa L.) under different exposure pathways Chemosphere, 258 (2020), Article 127349, 10.1016/j.chemosphere.2020.127349
7. C.O. Dimkpa, P.S. Bindraban. Nanofertilizers: new products for the industry?
Journal of Agriculture and Food Chemistry, 66 (2017), pp. 6462-6473.
8. S. Dwivedi, Q. Saquib, A.A. Al-Khedhairy, J. Musarrat. Understanding the role of nanomaterials in agriculture. Microbial Inoculants in Sustainable Agricultural Productivity, Springer, New Delhi (2016), pp. 271-288.
9.P. Claudia, V. Mauro, R.C. Emilio. Proceedings of a Workshop on “Nanotechnology for the Agricultural Sector”: from Research to the Field, JRC Research Reports JRC89736 Joint Research Centre (2014). https://ideas.repec.org/p/ipt/iptwpa/jrc89736.html
10.A. Hossain, R.G. Kerry, M. Farooq, N. Abdullah, M. Tofazzal Islam. Application of nanotechnology for sustainable crop production systems Devarajan, et al. (Eds.), Nanotechnology for Food, Agriculture, and Environment, Springar, India (2020), pp. 135-159.
11.R. Saraiva, Q. Ferreira, G.C. Rodrigues, M. Oliveira. Phosphorous nanofertilizers for precise application in rice cultivation as an adaptation to climate change Climate, 10 (11) (2022), p. 183, 10.3390/cli10110183.
12.C.M. Monreal, M. Derosa, S.C. Mallubhotla, P.S. Bindraban, C. Dimkpa
Nanotechnologies for increasing the crop use efficiency of fertilizer-micronutrients
Biol. Fertil. Soils, 52 (2016), pp. 423-437.
13.H.S. Hussein, H.H. Shaarawy, N.H. Hussien, S.I. Hawash. Preparation of nano-fertilizer blend from banana peels Bull. Natl. Res. Cent., 43 (1) (2019), pp. 1-9.
14.H.S. Hussein, H.H. Shaarawy, N.H. Hussien, S.I. Hawash, Preparation of nano-fertilizer blend from banana peels, Bull. Natl. Res. Cent. 43 (1) (2019) 1–9, https://doi.org/10.1186/s42269-019-0058-1
15.R. Subbaiya. Formulation of green nano-fertilizer to enhance the plant growth through slow and sustained release of nitrogen J. Pharm. Res., 5 (11) (2012), pp. 5178-5183.
16.S. Sivasankaran, S. Sankaranarayanan, S. Ramakrishnan. A novel sonochemical synthesis of metal oxides based Bhasmas Materials Science Forum, Trans Tech Publications Ltd (2013), pp. 89-97.
17.Y.A. Ziylan, Y. Mizukoshi, Y. Maeda, N.H. Ince. Supporting pristine TiO2 with noble metals to enhance the oxidation and mineralization of paracetamol by sonolysis and sonophotolysis. Appl. Catal. B Environ., 172– 173 (2015), pp. 7-17.
18. Perez, T. E, Pinilla, M. G., Mejia, R.S, Ortiz, M.U, Torres, A., Jose, Y.M. (20008). Highly size-controlled synthesis of Au/Pd nanoparticles by inert-gas condensation. Faraday Discuss, 138, 353-362.