ICHKI AUDIT VA FIRIBGARLIK XAVFINI KAMAYTIRISH: ZAMONAVIY YONDASHUVLAR
Keywords:
Kalit so‘zlar: Ichki audit, firibgarlik xavfi, riskga asoslangan yondashuv, zamonaviy texnologiyalar, korporativ boshqaruv, sun’iy intellekt, korrupsiyaga qarshi madaniyat.Abstract
Ichki audit tashkilot faoliyatining moliyaviy barqarorligi, samaradorligi va qonuniyligini ta’minlashda muhim mexanizm hisoblanadi. Bugungi global iqtisodiyotda firibgarlik holatlarining ko‘payishi, raqamli transformatsiya jarayonida yuzaga kelayotgan yangi xavf va xatarlar ichki auditning ahamiyatini yanada oshirmoqda. Ichki audit tizimini takomillashtirish orqali firibgarlikni erta aniqlash, oldini olish va korporativ boshqaruv samaradorligini oshirish mumkin. Zamonaviy yondashuvlar, jumladan, riskka asoslangan audit, sun’iy intellekt va raqamli texnologiyalarni qo‘llash, shuningdek, xodimlar o‘rtasida korrupsiyaga qarshi madaniyatni shakllantirish firibgarlik xavfini sezilarli darajada kamaytiradi.
References
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 24-avgustdagi “Davlat moliya nazorati tizimini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ–4806-son qarori.
2. Association of Certified Fraud Examiners (ACFE). “Report to the Nations. Global Study on Occupational Fraud and Abuse.” 2022-yilgi hisobot.
3. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi. “Ichki audit tizimini rivojlantirish konsepsiyasi – 2021–2025.” Toshkent, 2021.
4. International Standards for the Professional Practice of Internal Auditing (IIA Standards). The Institute of Internal Auditors, 2023.
5. Karimov, S. “Raqamli transformatsiya sharoitida ichki auditning o‘rni.” – Moliyaviy tahlil jurnali, №4, Toshkent, 2023.
6. OECD Anti-Fraud and Anti-Corruption Guidelines. Paris, 2022.
7. O‘zbekiston Respublikasi Statistika agentligi. “Korxonalar faoliyatida moliyaviy yo‘qotishlar va ichki audit samaradorligi.” Toshkent, 2024.
