O‘ZBEK TILINI RAQAMLASHTIRISH DASTURI (OTRD)
Keywords:
Dasturiy mahsulot sifatida yaratiladigan platforma nafaqat ilmiy-lingvistik tadqiqotlarda, balki davlat boshqaruvi, ta’lim, elektron xizmatlar va biznes sohalarida ham amaliy qo‘llanilishi mumkin. Natijada, o‘zbek tilida qidiruv tizimlari, grammatik tekshiruvchilar, nutqni tanish va sintez qilish dasturlari, elektron lug‘atlar va terminologik bazalar shakllanadi.Abstract
O‘zbek tilini raqamlashtirish jarayoni milliy tilning zamonaviy texnologik
muhitda rivojlanishini ta’minlash, uni global axborot makoniga integratsiya qilish
hamda sun’iy intellekt tizimlarida samarali qo‘llash imkoniyatlarini kengaytirishga
xizmat qiladi. Ushbu tadqiqotning asosiy maqsadi – o‘zbek tili uchun keng qamrovli
lingvistik korpus yaratish, fonologik, morfologik va sintaktik xususiyatlarni
avtomatlashtirish, mashina tarjimasi va nutq texnologiyalarini rivojlantirishdir.
References
1. Jo‘rayev, M. (2020). O‘zbek tili milliy korpusi va uning lingvistik tadqiqotlarda
qo‘llanilishi. Toshkent: O‘zbekiston Milliy Ensiklopediyasi.
2. Rasulov, Sh. (2021). O‘zbek tilining zamonaviy rivojlanish yo‘nalishlari: raqamli
texnologiyalar va til siyosati. “Filologiya masalalari” jurnali, №2, 15–27.
3.
Karimov, N. (2019). O‘zbek tilining fonologik tizimini modellashtirish
muammolari. Toshkent davlat tilshunoslik instituti ilmiy to‘plami, 3(1), 45–60.
4. Xudoyberdiyeva, D. (2022). Raqamli lingvistika va o‘zbek tilshunosligi istiqbollari.
Toshkent: Ma’naviyat nashriyoti.
5. Jurayev, B. (2018). Kompyuter lingvistikasi: nazariya va amaliyot. Toshkent: Fan
va texnologiya.
6. Zadeh, L. A. (1965). Fuzzy sets. Information and Control, 8(3), 338–353.
7. Vaswani, A., et al. (2017). Attention is all you need. Advances in Neural Information
Processing Systems, 30, 5998–6008.
8. Bird, S., Klein, E., & Loper, E. (2009). Natural Language Processing with Python.
O’Reilly Media.
9. Jurafsky, D., & Martin, J. H. (2021). Speech and Language Processing (3rd ed.).
Stanford University.
10. OpenAI. (2023). Artificial Intelligence and Multilingual NLP. OpenAI Research
Papers.
