QADIMGI RIMDA JAZO TURLARI:O‘LIM JAZOSI,JISMONIY JAZOLAR,SURGUN,MULKDAN MAHRUM ETISH,JAMOAT OLDIDA MASXARA QILISH,JINOYATCHILARGA QULLIK BERISH.
Keywords:
O‘lim jazosi qadimgi Rimda eng og‘ir va nihoyatida eng keng tarqalgan jazo hisoblangan. Jinoyatchilarni o‘limga mahkum qilishda bir nechta usullar qo‘llanilardi:Abstract
Qadimgi Rimda jazo tizimi jamiyatning tartibini saqlash, ijtimoiy adolatni
ta’minlash va davlat hokimiyatini mustahkamlash maqsadida murakkab va qat’iy
tarzda ishlab chiqilgan edi. Rimda jazo turlari juda xilma-xil bo‘lib, jinoyatning turiga
va jinoyatchining jamiyatdagi pozitsiyasiga qarab farqlanardi.
References
Qadimgi Rimda jazo tizimi, jamiyatni tartibda ushlab turish va jinoyatlarni oldini
olish maqsadida qat’iy va xilma-xil bo‘lgan. Rimdagi jazo turlari o‘lim jazolaridan
tortib, jamiyat oldida masxara qilish va qullikka aylantirishgacha bo‘lgan keng
tarqalgan amaliyotlarni o‘z ichiga olgan. Rimning huquqiy tizimi va uning jazo turlari
o‘sha davrda jamiyatni boshqarish va huquqni ta’minlashda muhim rol
o‘ynagan.O‘lim jazosi, Rimda eng og‘ir jazo sifatida, ko‘pincha siyosiy yoki jiddiy
jinoyatlar uchun qo‘llanilgan. Bu jazo turi jinoyatchilarga nisbatan eng qat’iy va
samarali jazolash vositasi bo‘lgan. Jismoniy jazolar, masalan, qamchi bilan urish yoki
jismoniy mehnatga majbur qilish, asosan jamiyatning past tabaqalariga nisbatan
qo‘llanilgan va ular ko‘pincha omma oldida amalga oshirilgan. Mulkdan mahrum etish
va surgun kabi jazolar esa yuqori tabaqa vakillarini jazolashda ishlatilgan, ularning
ijtimoiy va iqtisodiy holatini izolyatsiya qilishni maqsad qilgan.Jamoat oldida masxara
qilish esa jinoyatchilarni ruhiy jihatdan sharmanda qilish, ularni jamiyatdan ajratish va
ularning obro‘sini yo‘qotish uchun ishlatilgan. Qullikka aylantirish esa, ko‘pincha
katta jinoyatlar qilganlarga qarshi qo‘llanilgan, bu jazo shaxslarni mehnatga majbur
qilib, jamiyatdan butunlay ajratish maqsadida amalga oshirilgan.Rimning huquqiy
