ANTIBIOTIKLARDAN OQILONA FOYDALANISH: REZISTENTLIKNING OLDINI OLISHDA SHIFOKOR AMALIYOTINING O‘RNI
Keywords:
Antibiotik, rezistentlik, oqilona foydalanish, shifokor amaliyoti, infeksiya, JSST, tibbiy savodxonlik, profilaktika.Abstract
Antibiotiklardan oqilona foydalanish masalasi bugungi kunda global
sog‘liqni saqlash tizimining eng dolzarb muammolaridan biri hisoblanadi. So‘nggi
yillarda
dunyo miqyosida antibiotiklarga nisbatan rezistentlik — ya’ni
mikroorganizmlarning dori vositalariga chidamliligi keskin ortib bormoqda. Ushbu
holat nafaqat infeksion kasalliklarni davolash samaradorligini pasaytiradi, balki yangi
turdagi mikroblarning paydo bo‘lishiga ham zamin yaratadi. Maqolada
antibiotiklardan oqilona foydalanishning ilmiy va amaliy asoslari, shifokor amaliyotida
rezistentlikni kamaytirish bo‘yicha samarali yondashuvlar hamda aholining tibbiy
savodxonligini oshirish zarurati yoritilgan. Shuningdek, bemorlarga dori vositalarini
o‘zbilarmonlik bilan qabul qilmaslik, shifokor ko‘rsatmasiga qat’iy amal qilish, dori
darmonlarning ta’sir mexanizmini chuqur tushunishning ahamiyati tahlil qilingan.
Tadqiqotda ilmiy adabiyotlar, Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST) ma’lumotlari,
O‘zbekiston sog‘liqni saqlash tizimining amaldagi yo‘nalishlari asosida tahliliy
yondashuv amalga oshirilgan. Natijada, antibiotiklardan oqilona foydalanish faqat
tibbiy masala emas, balki ijtimoiy, axloqiy va ma’naviy masala sifatida ham
baholanishi kerakligi ta’kidlanadi.
References
1. M. Ahmedova. Antimikrob rezistentlik va antibiotiklardan oqilona foydalanishning
tibbiy asoslari. – Toshkent: Tibbiyot nashriyoti, 2019. – 215 b.
2. R. Karimov, N. Xamrayeva. Infeksion kasalliklar va ularni davolashda zamonaviy
antibiotiklar roli. – “Tibbiy fanlar axborotnomasi” jurnali, №4, 2021. – B. 42–48.
3. World Health Organization (WHO). Global Action Plan on Antimicrobial
Resistance. – Geneva: WHO Press, 2015.
4. A. Rustamova. O‘zbekiston sog‘liqni saqlash tizimida antibiotiklardan oqilona
foydalanish strategiyalari. – “Tibbiyot va innovatsiyalar” ilmiy jurnali, №2, 2023. – B.
55–63.
5. European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). Antimicrobial
Consumption in the EU/EEA – Annual Epidemiological Report. – Stockholm, 2022.
6. M. Yuldashev, D. Nabieva. Sog‘lom turmush tarzini shakllantirish orqali infeksion
kasalliklarning oldini olish. – “Tibbiyot rivoji” jurnali, №1, 2018. – B. 27–33.
