TA'LIMNING TARIXIY BOSQICHLARI VA BUGUNGI ZAMONAVIY TA'LIM YUTUQ VA KAMCHILIKLARI
Keywords:
Ta'lim evolyutsiyasi, Tarixiy bosqichlar, Zamonaviy ta'lim, Raqamli ta'lim, Interfaol metodlar, Inklyuzivlik, Raqamli tafovut, O‘qituvchi kompetensiyasi, Ta'lim sifatining baholanishi.Abstract
Ushbu ilmiy maqola ta’lim tizimining insoniyat sivilizatsiyasi rivojidagi tarixiy
evolyutsiyasini, uning shakllanish bosqichlarini, shuningdek, bugungi kun zamonaviy
ta’limining asosiy yutuqlari va mavjud kamchiliklarini chuqur tahlil qilishga
bag‘ishlangan. Ta’lim ilk jamiyatdagi oddiy ko‘nikmalarni uzatishdan to axborot
asrining raqamli texnologiyalari integratsiyasiga qadar bosib o‘tgan murakkab yo‘l
yoritilgan. Maqolada an’anaviy ta’lim modelidan shaxsga yo‘naltirilgan, interfaol va
masofaviy ta’limga o‘tishning didaktik va sotsial-madaniy jihatlari ko‘rib chiqilgan.
Xususan, raqamli ta’lim (e-learning), integratsiyalashgan yondashuv va inklyuziv
ta’lim kabi zamonaviy tendensiyalar tahlil qilinib, ularning samaradorligi baholangan.
Shuningdek, zamonaviy ta’limdagi tizimli muammolar, jumladan, raqamli tafovut,
o‘qituvchilar malakasi va ta’lim mazmunining tez o‘zgaruvchan bozor talablariga
moslashmasligi kabi kamchiliklarga e’tibor qaratilgan. Maqolada statistik ma’lumotlar
va qiyosiy jadvallar asosida ta’lim evolyutsiyasining asosiy ko‘rsatkichlari aniq
ko‘rsatib berilgan bo‘lib, kelgusida ta’lim tizimini takomillashtirish yuzasidan ilmiy
asoslangan tavsiyalar ilgari surilgan.
References
1.
Sayidahmedov, N. — Pedagogik texnologiyalar — Toshkent: Moliya, 2017, 45
50-betlar. (Ta’lim metodlari va texnologiyalarining o‘zgarishi borasida).
2.
Toliqulov, U. T. — Pedagogika nazariyasi va tarixi — Toshkent: Turon-Iqbol,
2018, 98-105-betlar. (Ta'limning tarixiy bosqichlari nazariy tahlili).
3.
Bates, A. W. (Tony) — Teaching in a Digital Age: Guidelines for designing
teaching and learning — Vancouver: Tony Bates Associates Ltd., 2015, 120-130
betlar. (Zamonaviy raqamli ta'lim va masofaviy o‘qitish metodlari haqida).
4.
Deyui, J. — Demokratiya va ta’lim (Asarning o‘zbekcha tarjimasi) — Toshkent:
Yangi Asr Avlodi, 2008, 65-72-betlar. (Progressiv ta'lim g‘oyalari va shaxsga
yo‘naltirilgan yondashuv).
5.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 29 apreldagi PF-5712-sonli
Farmoni — O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish
konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida — Toshkent, 2019, 3-6-bandlar. (Ta’lim
sohasidagi zamonaviy islohotlar va maqsadlar).
6.
Siemens, G. — Connectivism: A learning theory for the digital age —
International Journal of Instructional Technology and Distance Learning, 2005, Vol. 2,
№ 1, 3-10-betlar. (Zamonaviy onlayn ta'limning asosiy nazariyasi haqida).
