“ALPOMISH” DOSTONIDA 40 YIGIT OBRAZI
Keywords:
Alpomish dostoni, 40 yigit, 40 kunlik toʻy, ramziy obraz, Boyboʻri, qoʻngʻirot eli, birlik, epik anʼana.Abstract
Ushbu tadqiqot "Alpomish" xalq dostonidagi "40 yigit" (yoki
"40 navkar") obrazining oʻziga xos talqinini va uning dostonning gʻoyaviy-badiiy
tuzilishidagi ahamiyatini yoritishga qaratilgan. "Goʻroʻgʻli" turkumidagi kabi
markaziy figura boʻlmasa-da, "Alpomish"da bu tushuncha qahramonning otasi
Boyboʻri tomonidan oʻtkazilgan toʻylardagi 40 kunlik marosimlar, shuningdek, asosiy
yordamchilar atrofidagi ramziy jamoa sifatida namoyon boʻladi. Maqolada mazkur
obrazning epik qahramonning qudrati, boylik va saxovat timsoli hamda urugʻ-aymoq
birdamligini ifodalashdagi funksiyasi tahlil qilinadi. Shuningdek, 40 raqamining
mifologik maʼnosi va uning doston poetikasidagi oʻrni yoritiladi.
References
1. Karimov, I. A. (1999). "Alpomish" — dostonimizning ming yilligi. Toshkent:
Oʻzbekiston. (Dostonning milliy gʻoyadagi ahamiyati uchun).
2. Jirmunskiy, V. M., & Zarifov, H. T. (1947). "Oʻzbek xalq qahramonlik eposi".
Moskva: Nauka. (Turkiy eposlardagi 40 yigit motifi va "Alpomish" ning umumiy
tahlili uchun).
3. Mirzayev, T. (2004). "Oʻzbek xalq dostonlarining poetikasi". Toshkent: Fan.
(Dostonchilikdagi ramziy obrazlar tizimi tahlili uchun).
4. Murodov, M., & Ergashev, A. (1999–2000). "Alpomishnoma". I va II kitoblar.
Toshkent: Mehnat.
5. Safarov, O. (2010). "Oʻzbek xalq ogʻzaki ijodi". Darslik. Toshkent: Fan va
texnologiyalar. (Dostonlarning tarixiy-madaniy konteksti uchun).
6. Fozil Yoʻldosh oʻgʻli. (1980). "Alpomish" dostoni. Nashrga tayyorlovchi: M.
Murodov. Toshkent: Gʻafur Gʻulom nomidagi Adabiyot va sanʼat nashriyoti.
