ENDONAZAL JARROHLIK USULLARINI QO‘LLASH ORQALI FRONTIT PROFILAKTIKASINI TAKOMILLASHTIRISH
Keywords:
frontit, endonazal jarrohlik, funksional endoskopik sinus jarrohligi, frontal recess, Draf texnikalari, sinus drenaji, profilaktikaAbstract
Ushbu maqolada frontit profilaktikasida endonazal jarrohlik
usullarining samaradorligi tahlil qilingan. Tadqiqot surunkali rinosinusit asosida
frontal sinus yallig‘lanish xavfi yuqori bo‘lgan 72 nafar bemorda o‘tkazildi. Bemorlar
davolash yondashuviga ko‘ra uch guruhga bo‘lindi: konservativ davo guruhi, standart
endonazal sinus drenaj operatsiyasi guruhi va frontal recessni kengaytirishga
asoslangan endoskopik jarrohlik guruhi (Draf I–IIa texnikalari). Kuzatuv muddati 12
oy bo‘lib, klinik simptomlar, endoskopik ko‘rinish, kompyuter tomografiya belgilarari,
qaytalanish chastotasi va SNOT-22 indeksi asosida baholash amalga oshirildi.
Natijalarga ko‘ra, konservativ davolashda frontit qaytalanishi 38% bo‘lgan bo‘lsa,
oddiy endonazal drenajda 19%, frontal recess kengaytirilgan bemorlarda esa atigi 6%
qayd etildi. Kengaytirilgan endonazal jarrohlik guruhida burun nafasining tiklanishi,
frontal og‘riqlarning kamayishi, shilliq qavatning tiklanishi va hayot sifatining
sezilarli oshishi qayd etildi. Shilliqni maksimal saqlash, anatomik individual
rejalashtirish va operatsiya oldi KT nazorati usulning muvaffaqiyat omillari sifatida
belgilandi. Xulosa sifatida, minimal invaziv endonazal jarrohlik usullari, ayniqsa
frontal recessni kengaytirish, frontit profilaktikasida yuqori klinik samaradorlikka ega
bo‘lib, qaytalanish xavfini kamaytiradi, ventilyatsiya va drenajni tiklaydi hamda
bemorlarning hayot sifatini yaxshilaydi.
References
1.
Xolmatov M. T., va Abdurahmonov A. O. (2022). Surunkali rinosinusit va
frontal sinus patologiyalarida endonazal jarrohlikning o‘rni. Tibbiyot va jarrohlik
amaliyoti jurnali, 4(1), 45–52.
2.
Tursunov R. M., va Alimov A. R. (2023). Paranasal sinus kasalliklarida
funksional endoskopik jarrohlik texnikalarining samaradorligi. Otorinolaringologiya
va bosh-boyin jarrohligi axborotnomasi, 2(3), 58–64.
3.
Stammberger H., & Hawke M. (2021). Functional Endoscopic Sinus
Surgery: Anatomy, Diagnosis and Treatment. New York: Thieme Medical
Publishers.
4.
Har-el G., & Kountakis S. E. (2021). Frontal sinus disease and endonasal
surgical approaches. Otolaryngologic Clinics of North America, 54(5), 967–983.
