YASHIL LOGISTIKA VA UNING MDH MAMLAKATLARI UCHUN AHAMIYATI
Keywords:
yashil logistika, barqaror rivojlanish, transport sektori, MDH mamlakatlari, karbon chiqindilar, ekologik siyosat, iqtisodiy samaradorlik, yashil brend, yashil texnologiyalar, yashil ombor, bio energiya, transport emissiyalari.Abstract
Ushbu maqolada yashil logistikaning Mustaqil davlatlar
hamdo‘stligi tashkilotiga a’zo davlatlarning iqtisodiyotidagi o‘rni o‘rganildi. Dunyo
miqyosidagi barqaror infratuzilma va yashil logistikaning ahamiyati ko‘rib chiqildi. Bu
yondashuv MDH mamlakatlari uchun ham muhim, chunki bu mintaqada transport
sektori katta hajmda karbon chiqindilari chiqaradi. Qozog‘iston, O‘zbekiston, Rossiya
va Qirg‘izistonning transport emissiyalari hamda yashil logistika siyosati tahlil qilindi.
Mamlakatlar transport va logistika sohasida barqaror rivojlanish siyosatini
kuchaytirish, uglerod chiqindilarini kamaytirish hamda yashil texnologiyalarni joriy
qilish qanchalik muhim ekanligi aytilgan.
References
1.
qonunchilikni takomillashtirish orqali targ‘ib qilishi lozim. Masalan, yoqilg‘i importini
kamaytirish maqsadida barqaror elektr transport zaryad shoxobchalari, temiryo‘l
elektrizatsiyalari qurilishi kerak. Tadbirkorlar va transport-kompaniyalar logistika
jarayonlarini raqamlashtirish, yo‘llarni optimallashtirish, tirbandlikni kamaytirib
yetkazib berishni tezlashtirish uchun pulli yo‘llar joriy etish, ekologik tashish
usullariga o‘tish orqali samaradorlikni oshirishi zarur. Bundan tashqari optimal yuk
tashish, qayta ishlash va qayta ta’minot tizimlariga yuqori darajada e’tibor qaratishi
lozim. Bu orqali ular xarajatlar, vaqt, quvvatni tejay oladi. MDH mamlakatlari
o‘rtasida yashil logistika bo‘yicha tajriba almashish, umumiy standartlar ishlab chiqish
maqsadga muvofiq. Bunda BMT, Osiyo taraqqiyot banki va ekologik partiya(green
party)lar kabi tashkilotlar bilan hamkorlik loyihalari ustuvor bo‘lishi kerak.
Shuningdek, ushbu mavzuda ilmiy izlanishlar, kadrlar malakasini oshirish orqali
mutaxassislar tayyorlashni rivojlantirish zarur. Yaqin kelajakda yashil logistika sohasi
raqamli boshqaruv tizimlari va aqlli transport platformalari orqali transport oqimlarini
avtomatlashtirish, AI(suniy intelekt)ni qo‘llash, qayta ishlash, “aylanma iqtisodiyot”
prinsiplari asosida ta’minot zanjirini barqarorlashtirish, bioyoqilg‘i va vodorod
yordamida harakatlanadigan transportining ro‘yobga chiqishi kutilmoqda. Yuqoridagi
tavsiyalar va yondashuvlar amalga oshirilsa, yashil logistika davlatlar rivojiga sezilarli
darajada ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Bundan tashqari milliy iqtisodlar barqaror va ekologik
jihatdan xavfsiz bo‘lgan infratuzilma asosida o‘sadi.
Foydalanilgan adabiyotlar
World Bank. https://www.worldbank.org/en/topic/transport/overview
2.
(2024)
Asian Transport Observatory. Uzbekistan – Transport and Climate Profile
https://asiantransportobservatory.org/documents/156/Uzbekistan-climate
profile.pdf
3.
(2024)
Asian Transport Observatory. Kazakhstan – Transport and Climate Profile
https://asiantransportobservatory.org/documents/205/Kazakhstan-transport
and-climate-policy.pdf
