MATEMATIKA DARSLARINI QIZIQARLI TASHKIL ETISH USULLARI VA KO‘NIKMALARI
Keywords:
matematika ta’limi, samarali dars, faol metodlar, muammoli o‘qitish, raqamli texnologiyalar, kompetensiyaviy yondashuv, kasbiy yo‘naltirish, politexnikum.Abstract
Ushbu ilmiy maqolada matematika fanini o‘rta maxsus, kasb
hunar va texnikumlarda o‘qitish jarayonini yanada “silliqroq” va samaraliroq qilishga
qaratilgan zamonaviy metodik yondashuvlar tahlil qilinadi. Maqolada samarali dars
tushunchasining “yadro”si ochib berilib, o‘quvchilarning bilim, ko‘nikma va
malakalarini chuqurlashtirishda faol va interaktiv metodlardan foydalanishning
ahamiyati ilmiy-nazariy nuqtai nazardan yoritiladi. Samarali dars — bu o‘quvchi
markazida bo‘lgan, bilimni passiv emas, balki faol izlanish orqali “yutib olishga”
yo‘naltirilgan darsdir. Shu sababli maqolada muammoli o‘qitish, kichik guruhlar bilan
“kichik qahramonlar” tarzida ishlash, kasbiy yo‘naltirilgan topshiriqlarni joriy etish
hamda o‘quvchilarning individual xususiyatlarini inobatga olgan holda differensial
yondashuvlarni qo‘llash kabi samarali dars tashkil etish mexanizmlari tahlil qilinadi.
Ayniqsa, politexnikum va kasb-hunar kollejlari sharoitida o‘quvchilarni kelajak
kasbiga tayyorlash jarayonida matematikani amaliy va hayotiy misollar bilan bog‘lab
o‘qitish “kalit” rolini o‘ynaydi. Bundan tashqari, maqolada matematika fanini
o‘qitishda raqamli texnologiyalar (GeoGebra, Desmos, Excel, Quizizz va h.k.)
imkoniyatlaridan foydalanishning o‘quvchilarning mantiqiy fikrlash, vizual tasavvur
va muammoli vaziyatni modellashtirish kabi ko‘nikmalarini shakllantirishdagi o‘rni
alohida ta’kidlanadi. Natijada, maqola pedagog-o‘qituvchilar uchun metodik
“yo‘lboshchi” sifatida xizmat qilishi, dars jarayonini samarali tashkil qilishda amaliy
yordam bo‘lishi mumkin.
References
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining PF–60-sonli Farmoni. “2022–2026
yillarga mo‘ljallangan Yangi O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasi”. — 2022-yil,
28-yanvar.
2. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarori. “Kasb-hunar ta’limi davlat
standarti”. — Toshkent: 2020.
3. Karimov A., Rasulov R. Matematika o‘qitish metodikasi. — Toshkent: “Fan va
texnologiya”, 2020.
4. Tursunov B. Kasbiy ta’limda amaliy matematika asoslari. — Toshkent:
O‘zbekiston Milliy universiteti nashriyoti, 2019.
5. Islomov Z. Pedagogik texnologiyalar va innovatsion metodlar. — Toshkent:
“Yangi asr avlodi”, 2021.
6. Qodirov A., Ne’matov M. Fanlararo integratsiya asosida matematika o‘qitish. —
“Pedagogika” ilmiy jurnali, 2022, №3.
7. Bobonazarov Z. Politexnikumda matematika darslarini innovatsion tashkil etish.
— “Ta’lim innovatsiyalari” jurnali, 2022, №2.
8. UNESCO. Transforming Technical and Vocational Education and Training for
the Future. — Paris, 2021.
9. GeoGebra. Rasmiy veb-sayt: https://www.geogebra.org
