UZOQ MUDDATLI CHEKISH VA ALKOGOLNING INSON ORGANIZMIGA TA’SIRI.
Keywords:
Chekish, alkogolizm, oksidlovchi stress, yurak-qon tomir tizimi, nafas olish tizimi, gepatotoksiklik, surunkali intoksikatsiya.Abstract
Ushbu maqolada uzoq muddatli chekish va alkogol iste’molining
inson organizmiga ko‘rsatadigan kompleks ta’siri keng yoritilgan. Chekishning nafas
olish tizimi, yurak - qon tomir tizimi va markaziy nerv tizimida yuzaga keltiradigan
morfologik va funksional o‘zgarishlari, shu jumladan surunkali bronxit, o‘pka
emfizemasi, ateroskleroz va miokard ishemiyasi kabi kasalliklar rivojlanish
mexanizmlari tahlil qilingan. Alkogolning jigar, yurak, asab tizimi hamda endokrin
tizimga zararli ta’siri, xususan, alkogol gepatiti, sirroz, kardiomiopatiya va kognitiv
buzilishlar bilan bog‘liq patofiziologik jarayonlar chuqur ko‘rib chiqilgan.
Shuningdek, chekish va alkogol birgalikda qo‘llanganda sinergik zararli ta’sir
kuchayishi, oksidlovchi stress ortishi va immun tizimning susayishi kabi omillar ilmiy
dalillar asosida izohlangan. Maqola sog‘liqni saqlash sohasida profilaktika
choralarining ahamiyatini ta’kidlab, chekish va alkogolizmga qarshi kurashning
samarali strategiyalarini tavsiya etadi.
References
1. Parmar MP, et al. A Systematic Review of the Effects of Smoking on the
Cardiovascular System and General Health. Cureus. 2023.
2. Mukamal KJ. The Effects of Smoking and Drinking on Cardiovascular Disease
and Risk Factors. Alcohol Research & Health. 2006.
3. Joy Nissi P, Shaik Asha Begum, B. Devi, K. Chandrakaladhar, T. Naga Divya,
B. Prem Chand. The Effects of Smoking, Alcohol and Drugs on Cardiovascular System
A Systematic Review on Cardiology Diseases. Journal of Cardiovascular Disease
Research. 2021.
4. Surikova N.A., Glukhova A.S. E‑cigarettes as a Risk Factor for Cardiovascular
Diseases A Narrative Literature Review. CardioSomatics. 2024.
5. Tobacco, Cigarettes, and the Liver: The Smoking Gun. Journal of Clinical and
Experimental Hepatology. 2021.
6. Cardiovascular Effects of Smoking and Smoking Cessation: A 2024 Update.
Global Heart Journal. 2025.