YEVROPA MAMLAKATLARIDAGI BARQAROR EKOTURIZM AMALIYOTLARINING O‘ZBEKISTON SHAROITIGA MOSLASHUVI

Authors

  • Raximjonova Maxliyoxon Zokirjon qizi Author
  • Berdiyorov Baxtiyor Sodiqovich Author

Keywords:

Kalit so‘zlar: ekoturizm, barqaror rivojlanish, Yevropa tajribasi, O‘zbekiston, bioxilma-xillik, kvotalash, sertifikatlash, hamjamiyat ishtiroki, monitoring, karbon izi.

Abstract

Annotatsiya: Ushbu maqola Yevropa mamlakatlarida shakllangan barqaror ekoturizm amaliyotlari — sertifikatlash, ekologik izni kamaytirish, mahalliy hamjamiyatlar bilan hamkorlik, bioxilma-xillikni muhofaza qilish, tashrif buyuruvchilar oqimini boshqarish va raqamli monitoring — ni tahlil qiladi hamda ularni O‘zbekistonning tabiiy-geografik, ijtimoiy-iqtisodiy va institutsional sharoitlariga moslashtirish bo‘yicha metodik yondashuvni taklif etadi. Tadqiqotda hujjatlar tahlili, taqqoslama benchmarking, ekspert intervyulari va uch bosqichli pilot sinov (Cho‘l hududi, tog‘-o‘rmon hududi, suv-botqoqli hudud) qo‘llanildi. Natijalarga ko‘ra, oddiylashtirilgan “eko-yorliq” tizimi, tashrifni kvotalash, daromadning kamida 30%ini muhofaza va mahalliy xo‘jaliklarga yo‘naltirish, “Leave No Trace” mezonlarini standart operatsion tartiblarga (SOP) tikish va karbon hisobini soddalashtirilgan kalkulyator orqali yuritish O‘zbekistonda eng samarali paket yechimlar ekani aniqlandi.

References

1. Weaver, D. (2018). Sustainable Tourism: Theory and Practice. Oxford: Routledge.

2. Gössling, S., Scott, D., & Hall, C. M. (2021). Tourism and Carbon Management: Global Perspectives. Journal of Sustainable Tourism, 29(7), 1120–1135.

3. European Environment Agency (EEA). (2019). Sustainable Tourism and Environment in Europe. Copenhagen: EEA Reports.

4. Green Key International. (2023). Sustainability Certification Standards for Tourism Facilities. Copenhagen: Foundation for Environmental Education.

5. Hall, C. M., & Saarinen, J. (2020). Tourism and Change in Polar Regions: Climate, Environments and Experiences. London: Routledge.

6. Honey, M. (2019). Ecotourism and Sustainable Development: Who Owns Paradise? Washington, DC: Island Press.

7. UNEP & UNWTO. (2018). Tourism in the Green Economy: Background Report. Geneva: United Nations Environment Programme.

8. OECD. (2020). Tourism Trends and Policies: Sustainable Transition Pathways. Paris: OECD Publishing.

9. Avdeeva, O., & Karmanova, O. (2021). Development of Ecotourism in European Protected Areas: Experience and Prospects. Geography and Natural Resources, 42(5), 443–451.

10. Fennell, D. A. (2022). Ecotourism: Principles, Practices and Policies for Sustainability. London: Routledge.

11. Hall, M. (2017). Tourism Planning: Policies, Processes and Relationships. Harlow: Pearson Education.

12. UNEP. (2022). Making Tourism More Sustainable: A Guide for Policy Makers. Geneva: United Nations Environment Programme.

13. Global Sustainable Tourism Council (GSTC). (2023). Global Criteria for Sustainable Tourism. New York: GSTC Secretariat.

14. Rahimova, D., & Karimov, A. (2023). O‘zbekistonning milliy bog‘lari va biosfera rezervatlarida ekoturizmni boshqarish amaliyoti. O‘zbekiston Ekologiya Jurnali, 6(3), 45–54.

15. European Travel Commission (ETC). (2022). Trends in European Nature-Based Tourism. Brussels: ETC Publications.

16. World Bank. (2021). Nature-Based Solutions for Sustainable Tourism Development. Washington, DC: World Bank Group.

17. Ministry of Transport of Uzbekistan. (2023). “Yashil transport” konsepsiyasi va ekoturizm yo‘nalishlarini qo‘llab-quvvatlash dasturi. Toshkent.

18. European Commission Joint Research Centre (JRC). (2020). Eco-Tourism Indicators for European Destinations. Luxembourg: Publications Office of the European Union.

Published

2025-10-20

How to Cite

Raximjonova Maxliyoxon Zokirjon qizi, & Berdiyorov Baxtiyor Sodiqovich. (2025). YEVROPA MAMLAKATLARIDAGI BARQAROR EKOTURIZM AMALIYOTLARINING O‘ZBEKISTON SHAROITIGA MOSLASHUVI. PEDAGOGS , 92(1), 19-23. https://journalss.org/index.php/ped/article/view/2967