KOMPETENSIYAGA ASOSLANGAN TA’LIM: AFZALLIKLARI VA CHEKLOVLARI
Keywords:
Kalit so‘zlar: Kompetensiyaga asoslangan ta’lim, innovatsion pedagogika, ta’lim metodikasi, o‘quvchi faoliyati, mustaqil fikrlash, ijodiy yondashuv, ta’lim samaradorligi, o‘qituvchi tayyorgarligi, metodik ta’minot, ta’lim sifatini baholash, zamonaviy ta’lim texnologiyalari, milliy va xalqaro tajriba.Abstract
Annotatsiya
Ushbu maqolada zamonaviy ta’lim tizimida keng qo‘llanilayotgan
kompetensiyaga asoslangan yondashuvning mohiyati, uning afzalliklari va mavjud
cheklovlari atroflicha yoritiladi. Kompetensiyaga asoslangan ta’lim shaxsning nazariy
bilimlar bilan cheklanib qolmay, balki amaliy ko‘nikma, malaka va ijtimoiy faoliyatda
zarur bo‘lgan sifatlarni rivojlantirishga qaratilgani bilan ahamiyatlidir. Mazkur
maqolada ushbu yondashuvning ijobiy jihatlari sifatida o‘quvchilarda mustaqil
fikrlash, ijodiy yondashuv, muloqot madaniyati, muammoli vaziyatlarni hal qilish
qobiliyati va axborot texnologiyalaridan samarali foydalanish ko‘nikmalarini
shakllantirish imkoniyatlari ta’kidlanadi. Shu bilan birga, kompetensiyaga asoslangan
ta’limni joriy etishda uchraydigan cheklovlar ham ko‘rib chiqiladi. Jumladan, o‘quv
dasturlarining yetarlicha takomillashmaganligi, o‘qituvchilarning metodik
tayyorgarligi va moddiy-texnik resurslarning cheklanganligi kabi muammolar
mavjudligi tahlil qilinadi. Muallif ushbu yondashuvni samarali tatbiq etish uchun
ilmiy-metodik bazani kuchaytirish, pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va amaliy
jarayonda milliy ta’lim an’analarini inobatga olish zarurligini asoslab beradi.
References
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Ta’lim-tarbiyaga oid davlat siyosatini
tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori. — Toshkent, 2020.
2. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarori. “Umumiy o‘rta ta’lim
davlat ta’lim standartlari” (yangi tahrir). — Toshkent, 2021.
3. Халиков, А. Компетенциявий ёндашув асосида таълим самарадорлигини
ошириш йўллари. — Тошкент: Фан, 2019.
4. Жўраев, Н. Замонавий педагогик технологиялар. — Тошкент: Иқтисод-
молия, 2020.
5. Каримова, В. Педагогик психология. — Тошкент: O‘qituvchi, 2018.
6. Ходжиева, Н. Инновацион таълим методикаси. — Тошкент: Innovatsiya
nashriyoti, 2022.
7. OECD. The Definition and Selection of Key Competencies: Executive Summary.
— Paris: OECD, 2005.
8. Rychen, D. S., & Salganik, L. H. (Eds.). Key Competencies for a Successful Life
and Well-Functioning Society. — Göttingen: Hogrefe & Huber, 2003.
9. Weinert, F. E. Concept of Competence: A Conceptual Clarification. — Munich:
Max Planck Institute, 2001.
10. Mulder, M. Competence-Based Vocational and Professional Education: Bridging
the Worlds of Work and Education. — Springer, 2017.
