KONFLIKTLARNI HAL QILISHNING PSIXOLOGIK MEXANIZMLARINI O‘QITISH: MUZOKARALAR TRENINGI.

Abstract

Annotatsiya:  Ushbu maqolada konfliktlarni hal qilish jarayonida psixologik 
mexanizmlarning ahamiyati va ularni o‘qitish metodikasining samaradorligi chuqur 
tahlil  qilingan.  Tadqiqotning  asosiy  maqsadi  —  shaxslararo  nizolarni  konstruktiv 
tarzda  yechish,  emotsional  barqarorlikni  shakllantirish  hamda  kommunikativ 
kompetensiyani  rivojlantirish  orqali  insonlar  o‘rtasida  sog‘lom  muloqotni 
ta’minlashdir.Tadqiqotda  konfliktni  hal  qilishda  muhim  o‘rin  tutuvchi  psixologik 
omillar — empatiya, o‘zini tuta bilish, faol tinglash, his-tuyg‘ularni nazorat qilish va 
muzokaralar  olib  borish  strategiyalari  o‘rganilgan.  Shu  maqsadda  “Muzokaralar 
treningi”  dasturi  ishlab  chiqilib,  uni  amaliy  tarzda  qo‘llash  orqali  o‘quvchilarning 
konfliktga  nisbatan  munosabati,  hissiy  boshqaruv  darajasi  hamda  ijtimoiy 
moslashuvchanligi  o‘lchandi.Natijalar  shuni  ko‘rsatadiki,  trening  jarayonida 
ishtirokchilarda kommunikativ madaniyat oshgan, salbiy reaksiya holatlari kamaygan 
va  o‘zaro  ishonch  darajasi  sezilarli  ravishda  yaxshilangan.  Treningdan  so‘ng 
o‘quvchilar  o‘z  fikrini  ochiq,  lekin  konstruktiv  tarzda  ifoda  etish,  bahsni  “g‘alaba 
vositasi”  emas,  balki  “murosaga  erishish  yo‘li”  sifatida  qabul  qilishni 
o‘rganganlar.Shuningdek,  maqolada  konfliktologiya,  ijtimoiy  psixologiya  va 
pedagogik  psixologiya  fanlarining  o‘zaro  integratsiyasi  asosida  psixologik 
mexanizmlarni  o‘qitishning  nazariy  va  amaliy  jihatlari  yoritilgan.  “Muzokaralar 
treningi” modeli o‘quvchilarda stressga chidamlilikni oshirish, emotsional intellektni 
rivojlantirish va ijtimoiy muloqot sifatini yaxshilashda samarali vosita sifatida tavsiya 
etiladi.Ushbu tadqiqot natijalari psixolog, pedagog hamda ijtimoiy ish mutaxassislari 
uchun amaliy qo‘llanma bo‘lib xizmat qiladi va konfliktlarni konstruktiv boshqarish 
madaniyatini kengaytirishga yordam beradi.