O‘SMIR YOSHLAR AXBOROT-PSIXOLOGIK XAVFSIZLIGI VA ULARGA AXBOROT XURUJLARINING TA’SIRI .

Abstract

KIRISH 
Bugungi kunda insoniyat “Axborot asri” deb nom olgan davrda yashamoqda. 
Axborot  texnologiyalarining  jadal  rivojlanishi,  internet  tarmog‘ining  kengayishi  va 
ijtimoiy tarmoqlarning ommalashuvi inson hayotining barcha jabhalariga chuqur kirib 
bormoqda. Endilikda axborot inson faoliyatining ajralmas qismiga, kundalik hayotning 
zarur  ehtiyojiga  aylangan.  Har  bir  inson  istalgan  joyda,  istalgan  vaqtda  kerakli 
ma’lumotni  olish,  almashish  yoki  uni  yaratish  imkoniyatiga  ega.  Bu  holat  jamiyat 
taraqqiyotiga katta  turtki  berayotgan  bo‘lsa-da, ayni  paytda  ma’lum  xavf-xatarlarni 
ham yuzaga keltirmoqda. 
Zamonaviy texnologiyalar tufayli odamlar orasidagi masofa qisqardi, muloqot 
chegaralari kengaydi. Biroq shu bilan birga, virtual makon orqali turli yot g‘oyalar, 
zararli kontent va psixologik ta’sir vositalari ham inson ongiga tez va bevosita kirib 
bormoqda.  Ayniqsa,  bu  holat  o‘smir  yoshdagi  avlodning  ruhiy  holati  va 
dunyoqarashiga  kuchli  ta’sir  ko‘rsatmoqda.  Chunki  o‘smirlik  davri  —  shaxs 
shakllanishining eng nozik, hissiy jihatdan o‘zgaruvchan bosqichidir. Shu davrda inson 
o‘zini izlaydi, dunyoni anglaydi, kimligini bilishga intiladi va tashqi ta’sirlarga eng 
ochiq bo‘ladi. 
Bugungi  raqamli  davrda  o‘smirlar  axborotning  eng  faol  iste’molchilari 
hisoblanadi. Ular ijtimoiy tarmoqlarda ko‘p vaqt o‘tkazadilar, internet orqali muloqot 
qilishadi, o‘yinlar o‘ynaydilar, turli kontentlardan foydalanadilar. Bu esa ularning ongi 
va  ruhiyatiga  ijobiy  ta’sir  bilan  bir  qatorda,  salbiy  oqibatlarni  ham  keltirib 
chiqarmoqda. Ayrim hollarda virtual olamdagi noto‘g‘ri axborot, zo‘ravonlikni targ‘ib 
qiluvchi  o‘yinlar,  axloqsiz  materiallar  yoki  milliy  qadriyatlarga  zid  g‘oyalar 
o‘smirlarni ma’naviy jihatdan zaiflashtiradi, ularning ijtimoiy moslashuviga, fikrlash 
tarziga va xulq-atvoriga salbiy ta’sir o‘tkazadi.