TEXNOGEN CHIQINDILARNI IKKILAMCHI RESURS SIFATIDA KOMPLEKS O‘ZLASHTIRISH TEXNOLOGIK YECHIMLARI
Keywords:
Kalit so‘zlar: texnogen chiqindilar, ikkilamchi xomashyo, qayta ishlash, ekologik xavfsizlik, iqtisodiy samaradorlik, innovatsion texnologiyalarAbstract
Annotatsiya: Mazkur maqolada O‘zbekiston Respublikasida sanoat faoliyati
natijasida hosil bo‘layotgan texnogen chiqindilarni ikkilamchi xomashyo sifatida
o‘zlashtirishning ilmiy asoslari va amaliy imkoniyatlari tahlil qilingan. Tadqiqotda
texnogen chiqindilarning tarkibida mavjud qimmatbaho, nodir va kam uchraydigan
elementlarni ajratib olish texnologiyalarining hozirgi holati, ularning ekologik hamda
iqtisodiy ahamiyati yoritilgan. Shuningdek, kon-boyitish, metallurgiya, kimyo va
issiqlik energetikasi sanoatlarida hosil bo‘layotgan chiqindilarning tarkibi, fizik-
kimyoviy xususiyatlari va ularni qayta ishlashning istiqbolli yo‘nalishlari tahlil
etilgan. Maqolada texnogen chiqindilardan kompleks foydalanishning afzalliklari,
xususan, tabiiy resurslardan tejamkor foydalanish, ekologik yuklamani kamaytirish
hamda ishlab chiqarish chiqindilaridan iqtisodiy foyda olish imkoniyatlari asoslab
berilgan. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, chiqindilarni qayta ishlashda innovatsion
texnologiyalarni joriy etish O‘zbekiston sanoatining resurs samaradorligini oshirish,
ekologik muvozanatni tiklash va iqtisodiy barqarorlikni ta’minlashda muhim omil
bo‘lib xizmat qiladi.
References
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI.
1. Abdisamiyevich, S. A., Mamarasulovich, R. Z. U. B., & Rasul o‘g‘li, X. S. (2025).
RUDADAN GLINOZYOMNI AJRATIB OLISH. INTELLECTUAL EDUCATION
TECHNOLOGICAL SOLUTIONS AND INNOVATIVE DIGITAL TOOLS, 3(34), 4-
7.
2. Абдисамиевич С.А., Мамарасулович Р.У., Азаматугли К.О. РАЗРАБОТКА
ТЕХНОЛОГИИ ПОЛУЧЕНИЯ ГЛИНОЗЕМИЯ ИЗ МЕСТНОГО СЫРЬЯ
//Sanoatda raqamli technologiyalar/Цифровые технологии в промышленности.
– 2025. – Т. 3. – №. 2. – С. 105-111.
3. O‘G‘Li T. S. S., Mamarasulovich R. Z. U. B., O‘G‘Li E. U. X. KALSIY TARKIBLI
QO ‘SHIMCHALAR TARKIBIDAGI ALYUMOGETIT VA BOKSITDAN
GLINOZEMNI AJRATIB OLISH //Строительство и образование. – 2024. – Т.
3. – С. 203-210.
4. Mamarasulovich, R. U. (2025). INFLUENCE OF ULTRASOUND ON NITRIC
ACID LEACHING OF ALUMINA FROM KAOLIN CLAYS. Лучшие
интеллектуальные исследования, 46(5), 338-348.
5. Mamarasulovich, R. U. (2025). INFLUENCE OF ULTRASOUND ON NITRIC
ACID LEACHING OF ALUMINA FROM KAOLIN CLAYS. Лучшие
интеллектуальные исследования, 46(5), 338-348.
. Khojakulov, A., Ruziyev, U., Boymurodov, N., Shernazarov, I., Mashaev, E., &
Shoyimova, K. (2024). Research and determination of parameters for extracting
valuable components from technological waste. In BIO Web of Conferences (Vol.
149, p. 01049). EDP Sciences.
7. Dikhanbaev, B., Gomes, C., & Dikhanbaev, A. B. (2017). Energy-saving method
for technogenic waste processing. Plos one, 12(12), e0187790.
8. Lou, Y., Khan, K., Amin, M. N., Ahmad, W., Deifalla, A. F., & Ahmad, A. (2023).
Performance characteristics of cementitious composites modified with silica fume:
A systematic review. Case Studies in Construction Materials, 18, e01753.
9. Klyuev, S., Fediuk, R., Ageeva, M., Fomina, E., Klyuev, A., Shorstova, E., ... &
Sabitov, L. (2022). Phase formation of mortar using technogenic fibrous
materials. Case Studies in Construction Materials, 16, e01099.
10. Герасимов, А. М., Устинов, И. Д., & Зырянова, О. В. (2023). Использование
глиносодержащих отходов в качестве пуццолановых добавок. Записки
Горного института, (260), 313-320.
