MAKTAB O‘QUVCHILARINI ESTETIK TARBIYALASHNING NAZARIY ASOSLARI
Keywords:
Kalit so‘zlar: estetik tarbiya, estetik idrok, san’at, estetik tajriba, ijodkorlik, go‘zallikAbstract
Annotatsiya: Mazkur maqolada estetik tarbiyaning mohiyati, uning inson
shaxsini har tomonlama kamol toptirishdagi o‘rni hamda ta’lim tizimiga
integratsiyalash masalalari tahlil etilgan. Tadqiqot davomida qadimgi va zamonaviy
pedagogik qarashlar asosida estetik tarbiyaning falsafiy, psixologik va didaktik
jihatlari yoritilgan. Platon, Shiller, Gerbart, Rid singari mutafakkirlarning g‘oyalari
bilan bir qatorda, zamonaviy pedagogik tafakkurda estetik yondashuvning ahamiyati
ochib berilgan. Maqolada estetik tarbiyaning asosiy vazifalari – go‘zallikni idrok
etish, his qilish, yaratish, baholash hamda estetik qadriyatlarni ongli ravishda anglash
jarayonlari sifatida talqin etiladi. Shuningdek, san’atning estetik rivojlanishdagi o‘rni,
bolalar va yoshlarda estetik hissiyot, idrok va ijodiy tafakkurni shakllantirishdagi
ta’siri ilmiy asosda tahlil qilingan. Estetika keng ma’noda inson tajribasining barcha
sohalarini qamrab olishi, tor ma’noda esa san’at orqali estetik tajriba sifatida
namoyon bo‘lishi ko‘rsatib o‘tilgan. Muallif estetik tarbiyani nafaqat badiiy fanlarning
tarkibiy qismi, balki barcha fanlar bo‘yicha ta’lim jarayonining ajralmas elementi
sifatida qarash zarurligini asoslaydi. Maqolada, shuningdek, o‘qituvchilarning estetik
tafakkurini rivojlantirish va o‘quv dasturlarida estetik o‘lchovni kuchaytirishning
zaruriyati ta’kidlanadi. Estetik tarbiya insonni go‘zallikni anglash, ijodkorlik va
uyg‘un yashashga yo‘naltiruvchi muhim pedagogik jarayon sifatida talqin etilgan.
References
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI.
1. Denac, O. Aesthetic Education in the Contemporary School Curriculum:
Challenges and Perspectives. // Journal of Education and Learning Research,
2021, Vol. 18(3), pp. 45–56.
2. Kroflič, R. Art and Aesthetic Experience in the Formation of Human Values. —
Ljubljana: Faculty of Education, 2019. — 178 p.
3. Gardner, H. Multiple Intelligences Reconsidered: The Role of Art and Creativity
in Education. — New York: Routledge, 2017. — 284 p.
4. Duncum, P. Aesthetic Experience, Cultural Meaning, and the Visual Arts in
Education. // International Journal of Art & Design Education, 2020, Vol. 39(2),
pp. 224–237.
5. Eisner, E. W. The Arts and the Creation of Mind: Updated Reflections on
Education and Aesthetic Thinking. — London: Bloomsbury Academic, 2018. —
304 p.
6. Wojnar, I., & Rudzińska, M. Aesthetic Sensibility and the Development of Creative
Personality in Education. // Educational Studies Review, 2016, Vol. 11(4), pp. 90–
103.
7. Rucińska, A. Aesthetic Competence in Modern Pedagogy: From Theory to
Practice. — Warsaw: PWN Scientific Press, 2022. — 212 p.
8. Abdirasilova, S. Estetik tarbiyaning shaxs kamolotidagi o‘rni. // O‘zbekiston
Pedagogika Jurnali, 2023, №2, 45–51-betlar.
9. Rasulova, N., & Omonov, M. San’at ta’limida estetik idrokni shakllantirish
metodikasi. // Toshkent Davlat Pedagogika Universiteti Ilmiy Axboroti, 2022, №4,
33–39-betlar.
10. Yuldasheva, M. Ta’lim jarayonida estetik tafakkurni rivojlantirishning pedagogik
shart-sharoitlari. — Toshkent: Fan va Texnologiya, 2021. — 156 b.