KOMPYUTER VIRUSLARINI KLASSIFIKATSIYA QILISHDA MATEMATIK KLASTERLASH ALGORITMLARINING ROLI

Authors

  • Axmedova Feruza G‘ayrat qizi Author
  • Yo‘ldashev Javohir Rasulbek o‘g‘li Author
  • Xoljigitov Dilmurod Xolmurod o‘g‘li Author

Keywords:

Kalit so‘zlar: Kompyuter viruslari, klasterlash algoritmlari, K-means, DBSCAN, Hierarchical clustering, mashinaviy o‘rganish, ma’lumotlarni tahlil qilish, virus klassifikatsiyasi, kiberxavfsizlik, zararli dasturlarni aniqlash.

Abstract

 
Annotatsiya:  Ushbu  ishda  kompyuter  viruslarini  aniqlash  va  ularni  turlarga 
ajratishda matematik klasterlash algoritmlarining roli o‘rganiladi. Ma’lumotlar asosida 
viruslarning  o‘xshash  xususiyatlarini  aniqlash  uchun  “K-means”,  “DBSCAN”  va 
“Hierarchical  clustering”  algoritmlari  qo‘llaniladi.  Tadqiqotning  maqsadi  —  yangi 
aniqlanmagan viruslarni ularning xatti-harakati yoki kod tuzilishiga qarab avtomatik 
ravishda  guruhlash  orqali  “tezkor  javob  berish  tizimini”  yaratishdir.  Natijada, 
klasterlash usullari yordamida zararli dasturlarni erta aniqlash, antivirus dasturlarining 
samaradorligini oshirish va kiberxavfsizlikni mustahkamlash imkoniyati yaratiladi. 

References

Foydalangan adabiyotlar ro‘yhati

1. “Online Clustering of Known and Emerging Malware Families” — maqolada k-

means, DBSCAN va onlayn klasterlash algoritmlarining kombinatsiyasi, oqim

ma’lumotlarda yuqori tasiqlik (purity) natijasi haqida ma’lumotlar keltirilgan.

2. https://arxiv.org/pdf/2405.03298

3. “Classification and Online Clustering of Zero-Day Malware” — yangi virus

namunalari uchun real-vaqt klasterlash va klassifikatsiya modelini taklif qiladi.

4. https://link.springer.com/article/10.1007/s11416-024-00513-5?utm_source

5. “Malware Classification based on Call Graph Clustering” — viruslarni chaqiruv

graflari orqali klasterlash usuli, graflar orasidagi similarlik va DBSCAN/k-medoids

qo‘llanilishi.

6. https://arxiv.org/abs/1008.4365?utm_source

7. “Clustering Analysis for Malware Behavior Detection using Registry Data” —

Windows reyestri ma’lumotlaridan foydalanib K-means yordamida zararli va oddiy

jarayonlarni guruhlash bo‘yicha tadqiqot.

8. https://thesai.org/Downloads/Volume10No12/Paper_13-

Clustering_Analysis_for_Malware_Behavior_Detection.pdf?utm_source

9. “Automatic Malware Categorization Based on K-Means Clustering Technique” —

Android muhitida malware’larni K-means yordamida avtomatik kategoriyalash

usuli.

10. https://www.researchgate.net/publication/355217172_Automatic_Malware_Categ

orization_Based_on_K-Means_Clustering_Technique?utm_source

11. “Partitional Clustering of Malware Using K-Means” — malware xatti-harakat

ma’lumotlarini bo‘lish (partition) orqali K-means klasterlash modeli.

12. https://www.researchgate.net/publication/263129107_Partitional_Clustering_of_

Malware_Using_K-Means

13. “Clustering for malware classification” — klasterlash usullarining malware

klassifikatsiyasiga tatbiqi umumiy sharhi.

14. https://www.researchgate.net/publication/292185741_Clustering_for_malware_cl

assification

15. “Static Malware Family Clustering via Structural and Functional” — static tahlil

atributlari bo‘yicha struktura va funksiya ma’lumotlari asosida klasterlash.

16. https://scholar.smu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1248&context=datasciencerev

iew&utm_source

17. “Machine Learning Aided Static Malware Analysis: A Survey and Tutorial” —

statik tahlil va mashinaviy o‘rganish usullari, shu jumladan klasterlash usullari

bo‘yicha ko‘p manbali sharh.

18. https://arxiv.org/abs/1808.01201?utm_source

19. “A Survey on Malware Detection with Graph Representation Learning” —

malware’ni graflar ko‘rinishida ifodalash va graf asosli usullar (shu jumladan

klasterlash / GNN) bo‘yicha tendensiyalar va misollar.

20. https://arxiv.org/abs/2303.16004?utm_source

Published

2025-10-12

How to Cite

Axmedova Feruza G‘ayrat qizi, Yo‘ldashev Javohir Rasulbek o‘g‘li, & Xoljigitov Dilmurod Xolmurod o‘g‘li. (2025). KOMPYUTER VIRUSLARINI KLASSIFIKATSIYA QILISHDA MATEMATIK KLASTERLASH ALGORITMLARINING ROLI . Ta’lim Innovatsiyasi Va Integratsiyasi, 55(1), 116-119. https://journalss.org/index.php/tal/article/view/2342