TURKIY VA SEMIT TILLARI O’RTASIDAGI GRAMMATIK KONTRAST: O’ZABEK VA ARAB TILLARI MISOLIDA

Authors

  • Nuriddinova Chexroza Shuxrat qizi, Author
  • Baxtiyarova Fotimaxon Sodiqovna, Author

Keywords:

Kalit so‘zlar:turkiy tillar, semit tillar, arab tili, o‘zbek tili, grammatik kontrast, morfologiya, sintaksis, leksika, tipologiya

Abstract

ANNOTATSIYA: Ushbu maqolada turkiy tillar oilasiga mansub o‘zbek tili va 
semit tillar oilasiga kiruvchi arab tilining grammatik tuzilmasi qiyosiy tahlil asosida 
o‘rganiladi. Maqolada morfologik, sintaktik va leksik jihatlar asosiy tadqiqot obyekti 
sifatida  belgilanib,  har  ikki  tilning  so‘z  yasalishi,  so‘z  tartibi  va  semantik 
xususiyatlaridagi  farqlar  misollar  bilan  izohlanadi.  Xususan,  o‘zbek  tilining 
agglutinativ,  arab  tilining  esa  flektiv  tuzilmaga  ega  ekani  asoslanadi.  Shuningdek, 
arab  tilidan  o‘zbek  tiliga  o‘tgan  leksik  birliklarning  shakl  va  ma’no  jihatidan 
moslashuvi  ham  ko‘rsatib  beriladi.  Tadqiqot  natijalari  tilshunoslikdagi  tipologik 
yondashuvlar va tarjimashunoslik uchun amaliy ahamiyatga ega. 

References

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati

1. Salaev, U. (2024). UzMorphAnalyser: A Morphological Analysis Model for the

Uzbek Language Using Inflectional Endings. arXiv.

https://arxiv.org/abs/2405.14179

2. Sharipov, M., & Salaev, U. (2022). Uzbek affix finite state machine for

stemming. arXiv. https://arxiv.org/abs/2205.10078

3. Sharipov, M., Kuriyozov, E., Yuldashev, O., & Sobirov, O. (2023).

UzbekTagger: The rule-based POS tagger for Uzbek language. arXiv.

https://arxiv.org/abs/2301.12711

4. Salaev, U., Kuriyozov, E., & Matlatipov, G. (2023). Design and Implementation

of a Tool for Extracting Uzbek Syllables. arXiv.

https://arxiv.org/abs/2303.15425

5. Turakhanov, R. B. (2025). Similarities and Differences in Sentence Structure in

Altaic Languages: A Comparative Study of Uzbek, Korean, and Japanese.

International Journal of Artificial Intelligence, 5(06), 1201–1206.

https://www.academicpublishers.org/journals/index.php/ijai/article/view/534

6. Ibragimova, E. I., & Sharafutdinova, N. K. (2020). Lexical and semantical

characteristics of Arabic borrowings used in “Hazrati Umar”. Modern Journal

of Social Sciences and Humanities.

https://mjssh.academicjournal.io/index.php/mjssh/article/view/232

7. Nasirova, M. (2019). Arab tilidagi somatik frazeologizmlarning o‘rganilish

tarixi. O‘zbekiston jurnalistika va ommaviy kommunikatsiyalar universiteti.

8. Nasirova, M. (2019). Arab tilidagi ko‘makchi fe’llarning semantik tasnifi.

O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi.

9. G‘ulomova, N. (2023). Arab tilining fonetik tizimi va o‘zbek tiliga ta’siri.

Tilshunoslik va tarjimashunoslik jurnali, 2(1), 45–51.

10. Zamakhshariy va boshqa klassik arab tilshunoslar. (2023). Arabic Linguistic in

Transoxiana (XI–XIII centuries). CyberLeninka.

https://cyberleninka.ru/article/n/arabic-linguistic-in-transoxiana-xi-xiii-

centuries

Published

2025-09-09

How to Cite

Nuriddinova Chexroza Shuxrat qizi, & Baxtiyarova Fotimaxon Sodiqovna,. (2025). TURKIY VA SEMIT TILLARI O’RTASIDAGI GRAMMATIK KONTRAST: O’ZABEK VA ARAB TILLARI MISOLIDA . Ta’lim Innovatsiyasi Va Integratsiyasi, 53(1), 26-29. https://journalss.org/index.php/tal/article/view/638