SUV OMBORLARI TO‘GONINING DEFORMATSIYASINI KUZATISH USULLARINI TAKOMILLASHTIRISH (CHIMQO‘RG‘ON SUV OMBORI MISOLIDA).
Keywords:
Kalit so‘zlar: to‘g‘on, deformatsiya, monitoring, Chimqo‘rg‘on suv ombori, geodeziya, InSAR, GPS, xavfsizlik, suv resurslari, O‘zbekiston.Abstract
Annotatsiya: Ushbu maqolada O‘zbekiston Respublikasining Farg‘ona
vodiysida joylashgan Chimqo‘rg‘on suv omborining to‘g‘on inshootlarida sodir
bo‘layotgan deformatsiyalarni zamonaviy usullar yordamida kuzatish va ularni oldini
olish bo‘yicha takomillashtirilgan monitoring tizimlarining ahamiyati muhokama
qilinadi. To‘g‘onlarning barqarorligi va xavfsizligini ta’minlash uchun geodezik,
geofizik va satellitli kuzatishlar asosida qurilgan integratsiyalashgan monitoring
tizimlarining qo‘llanilishi tadqiq etilgan. Olingan natijalar asosida to‘g‘on
deformatsiyalarini aniq va vaqtida aniqlash imkoniyati, shuningdek, oldindan
ogohlantirish tizimlarini joriy etish zarurligi asoslangan. Tadqiqot natijalari suv
xo‘jaligi obyektlarining barqarorligini oshirish va aholining xavfsizligini ta’minlash
uchun amaliy ahamiyatga ega.
References
Foydalangan adabiyotlar ro‘yxati
1. Rahmonov, A. O‘zbekistonda gidrotexnik inshootlarning xavfsizligi masalalari.
Toshkent: “O‘zbekiston suv xo‘jaligi”, 2019. — 210 b. (34-bet)
2. Karimov, B., Tojiev, M. Chimqo‘rg‘on suv omborining gidrogeologik
xususiyatlari. Farg‘ona: “Farg‘ona nashriyoti”, 2020. — 145 b. (56-bet)
3. Usmonov, J. Geodezik monitoringning nazariy asoslari. Toshkent: “Geodeziya va
kartografiya”, 2018. — 189 b. (78-bet)
4. Mirzaev, S. To‘g‘onlarning deformatsiyasini geodezik usullar bilan o‘rganish.
Jizzax: “Texnika va texnologiyalar”, 2021. — 134 b. (102-bet)
5. Gulyamov, R. GNSS tizimlari gidrotexnik inshootlarda qo‘llanilishi. Toshkent:
“Aloqa va axborot texnologiyalari”, 2022. — 98 b. (45-bet, 51-bet)
6. Ahmedov, D. Yerdan uzoqdan kuzatish usullari: InSAR texnologiyasi. Samarqand:
“Kosmik tadqiqotlar”, 2021. — 167 b. (89-bet)
7. Xolmatov, E. Optik tolali sensorlar gidrotexnik inshootlarda. Toshkent: “Fizika va
texnika”, 2020. — 201 b. (112-bet)
8. Tursunov, K. Chimqo‘rg‘on suv omborida GNSS monitoring natijalari (2021–
2023). Ilmiy jurnal “Suv resurslari”, 2023, №4. — 72 b. (67-bet)
9. Ismoilova, N. InSAR yordamida O‘zbekistondagi suv inshootlarini kuzatish. Jurnal
“Geoinformatika”, 2023, №2. — 85 b. (73-bet)
10. Yo‘ldoshev, L. Integratsiyalashgan monitoring tizimlari: nazariya va amaliyot.
Toshkent: “O‘zbekiston Fanlar akademiyasi nashriyoti”, 2023. — 230 b. (88-bet)
